TÜİK, 2021 bayan istatistik datalarını açıkladı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran; bayan nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişi, erkek nüfus 42 milyon 428 bin 101 kişi. Bu durumda, toplam nüfusun yüzde 49,9’unu bayanlar, yüzde 50,1’ini ise erkekler oluşturdu.
TÜİK bilgilerine nazaran; kadın-erkek ortasındaki bu oransal istikrar, bayanların daha uzun yaşaması nedeniyle 60 ve daha üst yaş kümesinden itibaren bayanların lehine değişti. Bayan nüfusun oranı, 60-74 yaş kümesinde yüzde 52,3 iken 90 ve üzeri yaş kümesinde yüzde 73,2 oldu.
En az bir eğitim seviyesini tamamlayan bayanların oranı yüzde 87,7 oldu
Ulusal Eğitim İstatistikleri Bilgi Tabanı sonuçlarına nazaran; 2008-2020 yılları ortasında, 25 ve daha üst yaşta olan ve en az bir eğitim seviyesini tamamlayanların toplam nüfus içindeki oranı yıllar prestijiyle arttı. En az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2020 yılında yüzde 92,9 oldu. En az bir eğitim seviyesini tamamlayanların oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde; 2008 yılında bayanlarda yüzde 72,6, erkeklerde yüzde 89,8 olan bu oran, 2020 yılında sırasıyla yüzde 87,7 ve yüzde 98,1 oldu.
En az bir üniversite bitiren bayanların oranı yüzde 7,7
En az üniversite mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008 yılında yüzde 9,8 iken 2020 yılında yüzde 22,1 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde; 2008 yılında 25 ve daha üst yaşta olup en az üniversite mezunu olan bayanların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken bu oran 2020 yılında bayanlarda yüzde 19,9, erkeklerde ise yüzde 24,4 oldu.
Kadınların istihdam oranı erkeklerin yarısından daha az
Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına nazaran; 2020 yılında, Türkiye’de 15 ve daha üst yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 42,8 oldu. Bu oran, bayanlarda yüzde 26,3, erkeklerde ise yüzde 59,8. En yüksek istihdam oranı, 2020 yılında yüzde 50,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde görüldü. En düşük istihdam oranı ise yüzde 26,0 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.
En yüksek bayan istihdam oranı, yüzde 34,7 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde iken en yüksek erkek istihdam oranı, yüzde 67,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise bayanlarda yüzde 12,6, erkeklerde yüzde 40,4 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.
Yükseköğretim mezunu bayanların işgücüne iştirak oranı yüzde 65,6 oldu
Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına nazaran; 2020 yılında bayanların eğitim düzeyi yükseldikçe iş gücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okur-yazar olmayan bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 12,4, lise altı eğitimli bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 24,1, lise mezunu bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 29,9, mesleksel yahut teknik lise mezunu bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 37,0 iken yükseköğretim mezunu bayanların iş gücüne iştirak oranı yüzde 65,6’e çıktı.
Kadınların istihdamda yarı vakitli çalışma oranı yüzde 19,5
Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına nazaran; yarı vakitli çalışanların istihdam içindeki oranı, 2020 yılında toplamda yüzde 12,4 olurken bayanlarda bu oran yüzde 19,5, erkeklerde ise yüzde 9,3 oldu.
Hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bayan istihdam oranı yüzde 25,2
TÜİK bilgilerine nazaran; hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2020 yılında yüzde 56,8 oldu. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde; 2020 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş kümesindeki bayanların istihdam oranının yüzde 25,2, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 85,5 olduğu görüldü.
Çalışan bayanların yüzde 63,5’i işe geliş gidiş için harcanan vakitten memnun
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran ise 2021 yılında çalışanların yüzde 61,9’u işe geliş gidiş için harcanan vakitten şad olduğunu belirtirken bayan çalışanlarda bu oranın yüzde 63,5, erkek çalışanlarda ise yüzde 61,3 olduğu görüldü.
Kadın büyükelçi oranı yüzde 26,5 oldu
Dışişleri Bakanlığı bilgilerine nazaran; bayan büyükelçi oranı, 2011 yılında yüzde 11,9 iken bu oran 2021 yılında yüzde 26,5 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında yüzde 88,1 iken 2021 yılında yüzde 73,5 oldu.
Kadın milletvekili oranı yüzde 17,4
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bilgilerine nazaran; 2021 yıl sonu prestijiyle 582 milletvekili içerisinde bayan milletvekili sayısının 101, erkek milletvekili sayısının ise 481 olduğu görüldü. Meclis’e giren bayan milletvekili oranı, 2007 yılında yüzde 9,1 iken bu oran 2021 yılında yüzde 17,4 oldu.
Kadın profesör oranı yüzde 32,4
Yükseköğretim istatistiklerine nazaran; yükseköğretimde misyonlu profesörler içinde bayan profesör oranı, 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2020-2021 öğretim yılında yüzde 32,4 oldu. Doçent takımında misyon yapan bayan oranı yüzde 40,1, öğretim vazifelisi takımında misyon yapan bayan oranı ise yüzde 50,6 oldu.
Yönetici konumundaki bayan oranı yüzde 19,3
Hane halkı iş gücü araştırması sonuçlarına nazaran; şirketlerde üst seviye ve orta kademe yönetici konumundaki bayan oranı, 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2020 yılında yüzde 19,3 oldu.
Ortalama birinci evlenme yaşı bayanlarda 25,4, erkeklerde 28,1
Evlenme istatistiklerine nazaran; resmi olarak birinci evliliğini 2021 yılında yapmış olan bayanların ortalama evlenme yaşı 25,4 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,1 oldu. Ortalama birinci evlenme yaşının en yüksek olduğu vilayet, bayanlarda 28,9 yaş, erkeklerde 31,6 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama birinci evlenme yaşının en düşük olduğu vilayetler ise bayanlarda 22,5 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,1 yaş ile Şanlıurfa oldu.
Kadınların yüzde 15,4’ünün eğitim düzeylerinin eşlerinden daha yüksek olduğu görüldü
ADNKS sonuçlarına nazaran; resmi evliliklerde eşler ortasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2020 yılında bayanların yüzde 39,8’inin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, eşlerinden daha yüksek eğitimli olan bayanların oranının ise yüzde 15,4 olduğu görüldü. Eğitim düzeyleri birebir olan eşlerin oranı yüzde 43,0, eğitim düzeyleri farkı bilinmeyen eşlerin oranı ise yüzde 1,7 oldu.
Evliliğin birinci 5 yılında boşanan bayanların yüzde 25,8′ i 30-39 yaş grubunda
Boşanma istatistiklerine nazaran; evlilik mühletine nazaran boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların yüzde 33,6’sı evliliğin birinci 5 yılı, yüzde 20,9’u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. Evliliğin birinci 5 yılında boşanan bayanların yüzde 25,8’inin, erkeklerin ise yüzde 38,7’sinin 30-39 yaş kümesinde olduğu görüldü.
İnternet kullanan bayanların oranı yüzde 77,5 oldu
Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran; 2021 yılında 16-74 yaş kümesindeki bireylerin internet kullanım oranı yüzde 82,6 oldu. Bu oran, bayanlarda yüzde 77,5 iken erkeklerde yüzde 87,7 oldu.
İnternet üzerinden eser siparişi veren ya da satın alan bayanların oranı yüzde 40,3
Hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran; internet üzerinden ferdî kullanım emeliyle mal yahut hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş kümesindeki bireylerin oranı, 2020 yılı nisan ayı ile 2021 yılı mart ayını kapsayan 12 aylık periyotta yüzde 44,3 oldu. Cinsiyete nazaran internet üzerinden mal yahut hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, bayanlarda yüzde 40,3 iken erkeklerde yüzde 48,3 oldu.
Kadınların yüzde 35,5’i yaşadığı etrafta gece yalnız yürürken kendini inançsız hissetti
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran; 2021 yılında yaşadıkları etrafta gece yalnız yürürken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı toplamda yüzde 25,0 iken bu oran bayanlarda yüzde 35,5, erkeklerde yüzde 14,2 oldu. Bayanların yüzde 48,1’i, erkeklerin ise yüzde 70,9’u yaşadıkları etrafta kendilerini inançta hissetti.
Evde yalnız otururken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı 2021 yılında toplamda yüzde 6,6, bayanlarda yüzde 9,1, erkeklerde yüzde 4,0 oldu. Bayanların yüzde 78,1’i, erkeklerin ise yüzde 87,3’ü konutta yalnız otururken kendilerini inançta hissetti.
