Üst seviye İsrailli bir yetkili ülkesinin uzun müddettir istediği Siloam Yazıtı’nın Kudüs’e getirilmesini Türkiye’nin kabul ettiğini ileri sürdü.
İbranice yayın yapan Zman Yisrael‘e konuşan İsrailli yetkili, şu an İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen 2 bin 700 yıllık Siloam Yazıtı‘nın İsrail’e iade edileceğini belirtti. Kelam konusu tarihi eser Kral Hezekiya‘nın Kudüs’e inşa ettiği tünelin ispatı olarak gösteriliyor. Bu tünel inşaatı İsrail’in Kudüs’le bağının çok eskiye dayandığının sembolü olarak görülüyor.
Türkiye’den habere yönelik şimdi bir doğrulama gelmedi
Independent Türkçe’nin aktardığına nazaran; günümüzde en değerli İbranice yazıtlardan biri olarak kabul edilen Siloam Yazıtı’na yönelik gelişme İsrail ve Türkiye ortasındaki diplomatik bağların yumuşadığı sırada geldi. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog bu hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmek üzere Ankara’ya geldi ve bu, 14 yıldır İsrail’in Türkiye’ye üst seviyedeki birinci ziyareti.
Yetkili bu jestin karşılığında İsrail’in şu an ülkedeki bir müzede tutulan, tarihi ve dini açıdan değerli bir yapıtı Türkiye’ye göndermeyi teklif ettiğini söyledi. Açıklamaya nazaran bu jest Herzog ve Erdoğan’ın görüşmeleri sırasında lisana getirilmese de iki ülkenin üst seviye yetkilileri ortasında düzenlendi. Türkiye’den ise habere yönelik şimdi bir doğrulama gelmedi.
İsrail yazıt karşılığında iki tane fil teklif etmişti
2017’de periyodun İsrail Kültür Bakanı Miri Regev bir basketbol maçı için Türkiye’de bulunduğu sırada görüştüğü Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin’e yazıtın İsrail’e verilmesi karşılığı, Gaziantep’teki hayvanat bahçesine iki tane fil bağışlayacaklarını söylemiş ancak teklif reddedilmişti.
Teklif, Şahin’in hayvanat bahçesinde sırf bir fil bulunduğunu sayıyı arttırmak istediklerini söylemesinin akabinde gelmişti.
İsrailli bakanın bu teklifi, İsrailli gazeteci Akiva Novick’in görüşmeden bir vidoyu toplumsal medya hesabından yayımlaması sonucu ortaya çıkmıştı.
Paleo-İbranice lisanında yazılmış 6 satırlık yazıtta inşaatı gerçekleştiren kazıcıların öyküsü anlatılıyor. Satırlarda, “Bu sesler karşılıklı birbirine bağıranların sesiydi. Zira orada kuzey ve güneyden açılan tünel birleşiyordu. Ve o gün kanal açılmış oldu. Tünelin açılmasıyla her iki taraftaki emekçiler ve kazmaları karşılaştılar” sözleri yer alıyor.
İsrailli yetkililer uzun müddettir antik yapıtı ülkelerine götürmek için uğraşıyor. 2017’de İsrail Kültür Bakanı Miri Regev, yazıt karşılığında iki fil teklif etmiş lakin teklif reddedilmişti.
.@regev_miri offers #Turkey #Gaziantep mayor 2 elephants for Siloam Inscription from Istanbul. I wish I was joking.https://t.co/Dm9KqFe8wf pic.twitter.com/BDYjzwrZeo
— iℓɑƞ ᛒεƞ ȝıoƞ (@IlanBenZion) February 22, 2017
2007’de periyodun İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, mevkidaşı Abdullah Gül’den İsrail’in kuruluşunun 70. yıl kutlamalarında sergilenmesi için yapıtı ödünç olarak istemişti. Gül olumlu cevap verse de İsrail’in Gazze siyasetleri nedeniyle eser İstanbul’da kalmıştı.
Eski İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da 1998’de yazıt karşılığında öteki yapıtların teklif edildiğini söylemişti.
Arap Dünyası Araştırma Merkezi Lideri Mehmet Tütüncü, Yasal Sultan Süleyman’ın kayıp kitabesini 120 yıl sonra 2017’de İsrail Devlet Müzesi’nin deposunda bulmuş ve İsrail’in bu kitabeyi, İstanbul’daki yazıtla takas etmek istediğini söylemişti.
Ankara, yazıtın uzun vakittir Osmanlı mülkü olduğunu belirterek Türkiye’de kalmasında ısrarcıydı.
