TMMOB Mimarlar Odası’nın Alsancak’taki binasında düzenlenen basın açıklamasını TMMOB İzmir Vilayet Uyum Heyeti (İKK) ismine Kent Plancıları Odası İzmir Şubesi Sekreteri Zafer Mutluer okudu. Açıklamada, geçen hafta Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tarafından İzmir’de bilgilendirme toplantısı yapılan Çeşme Projesi’nin hemen durdurulması gerektiği belirtildi.
Basın açıklaması şöyle:
“Son yıllarda Çeşme ilçesi, sermaye ve merkezi-yerel idarelerin gayretiyle kendi tabirleriyle parsel parsel talan edilecek. Kuşkusuz bu gereksinimin toplumun ve tabiatın ortak faydasıyla en ufak bir bağı bulunmuyor. Bütün bu talanın ise tabiata ziyan vermeden ‘istihdam’ sağlamak hedefiyle yapıldığı tez ediliyor. Yıllardır ‘Alaçatı sulak’ alanını yok etmeye çalışanların çabucak yanı başında farklı bir şey yapacağına inanmamızı mı bekliyorlar? Evet şunu çok yeterli biliyoruz; bütün kente beton döksek yeniden de gözü doymak bilmeyen bir akıl ile karşı karşıyayız. ‘Çeşme Projesi, İzmir’in ‘Kanal İstanbul’udur. 2019 yılı ortalarında kamuoyunda tartışmaya açılan Çeşme Projesi’nin kısa müddette bir talan projesi olduğu ortaya çıkmıştır. Son iki yıldır yetkili bakanlıklar tarafından ‘Çeşme Kültür ve Turizm Müdafaa ve Gelişim Bölgesi’ sonları genişletilmekte, sit alanlarındaki muhafaza statüleri düşürülmektedir. Alanda mevcut mera, zeytinlik ve nitelikli tarım topraklarının ziraî faaliyet dışında kullanılmasını sağlayacak Vilayet Toprak Müdafaa Şurası Kararı alınmaktadır. Bu kararlar, bilimsel destekten mahrum olup bir müddet sonra gündeme gelecek plan kararlarına altlık teşkil etmesi hedefiyle yapılmaktadır. Alandaki mülkiyetlerin yüzde 97’si kamu mülkiyeti olmasına karşın bu projenin hayata geçmesi durumunda buranın parsel parsel satılacağı itiraf edilmektedir. Üstelik bu itiraf çok sayıda üniversitenin, sivil toplum kuruluşları ve özel şirketlerin katkısıyla yapılarak kamuoyu aldatılmaya çalışılmaktadır”
‘Sayısız canlı tipi ölecek’
Mutluer, Cumhuriyet ve hayvan köyünün kurulacağı, sakız ağaçlarının dikileceği açıklanan projenin hoş gösterilmek istendiğini savundu.
Alanda yapılacak her türlü müdahalenin ekosistem ve tarımın bütünlüğünü olumsuz etkileyeceğini, sayısız canlı cinsinin vefatına sebep olacağını belirten Mutluer, şöyle dedi:
“Sermayenin ve bir küme insanın çıkarı için bu alanın yok edilmesine ve sayısız canlı tipinin ziyan görmesine hayat döngüsü içindeki işleyişe müdahale edilmesine müsaade vermeyeceğiz. Sonuç olarak; Alaçatı Sulak alanında yaşanan katliamı mumla aratacak yeni bir katliam ‘Çeşme Projesi’ ile gerçekleştirilmek istenmektedir. Çeşme Yarımadası’ndaki ekolojik yıkım geri dönülemez bir noktaya ulaşmadan, bu yıkımın ivedilikle durdurulması konusunda yetkili kurum ve kuruluşları sorumlu davranmaya, bu talan projesinden vazgeçmeye çağırıyoruz.
Yaşam dayanak sistemi olarak görülmesi gereken bu alanlara sahip çıkmak, düzgünleştirmek ve korumak yerine tüm bu ekosistemlerin sıhhatini geri döndürülemeyecek formda bozabilecek mega proje istemiyoruz. Aksi takdirde, bu kararların altında imzası bulunanlar, gelecekte yaşanacak mümkün kuraklık, trafik ve koku sıkıntılarında, ‘doğal afeti’ münasebet gösteremezler. Zira yaşanacak her türlü sorunun faili şahsen kendileridir! Kentimize dönük bu hücumlar yalnızca meslek odalarının konusu değildir. Bu nedenle geleceğimizi tehlikeye atacak rant projelerine karşı bütün bölümleri birlikte gayret etmeye çağırıyoruz”
‘İzmir’in Kanal İstanbul’u’
Türkiye, Çeşme Projesi’ni Cumhurbaşkanlığı’nca yayımlanan “acele kamulaştırma kararları” ile duymuştu. Çok sayıda yeni turizm tesisi, golf alanı, villa ve marinayı içinde barındıracak proje nedeniyle Urla ve Çeşme’deki 511 yere yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla “acele kamulaştırma” kararları çıkarılmıştı. Lakin, yurttaşların tapulu toprakları için çıkarılan bu kararlar büyük reaksiyon çekmişti. Kısa mühlet sonra yerlerin büyük kısmında “acele kamulaştırma kararı” kaldırılmıştı.
Ancak projeye reaksiyonları dinmemişti. Yurttaşlar ve çevrecilerin, bölgeye büyük yapılaşma getireceği, tabiat tahribatına neden olacağı ve su kıtlığı yaratacağı tenkitlerini getirdiği projeye yönelik TMMOB İzmir Vilayet Uyum Şurası “İzmir’in Kanal İstanbulu” değerlendirmesini yapmıştı.
Eski İzmir Büyükşehir Belediyesi Lideri Aziz Kocaoğlu da çevrecilerin “rant ve talan projesi” diyerek reaksiyon gösterdiği projenin iptali için açılan davaya dayanak vermişti. Kocaoğlu, davanın uzman fiyatı için 2 bin TL yatırmıştı.
