Etik tartışmalara neden olan gen düzenleme teknolojisi CRISPR’ı kullanan bilim insanları, hipoalerjenik kediler üretme yolunda bir adım daha attı.
Alerjik tepkileri en aza indirmek için özel olarak geliştirilen, içeriği alerjen hususlardan arındırılmış eserler hipoalerjenik diye isimlendiriliyor. Genetikçilerin bu teşebbüsünde ise canlı bir varlık bir “ürün” olarak görülüyor.
ABD merkezli biyo-teknoloji firması InBio’da vazife alan bir araştırma grubu, alerjik tepkilerin ana sorumlusu olan proteinin üretilmesini sağlayan iki geni kedi hücrelerinden silmeyi başardığını açıkladı.
Ekip, bunun alerjiye sebep olmayan kediler üretmenin birinci adımı olduğunu söylüyor.
Ekibi yöneten Nicole Brackett, “Bunun için iddiası vakit çizelgesi birkaç yıl” diye konuştu.
İnsanların yaklaşık yüzde 15’i kedilere alerjik tepki gösteriyor. Bunun temel nedeni, tükürük ve deri bezlerinde salgılanan Fel d 1 isimli küçük bir protein.
Independent’ta yer alan habere nazaran, kediler kendilerini temizlemek için yalandıkça bu protein de hayvanın kürküne yayılıyor ve kürk kurudukça havaya karışıyor. Fel d 1’in kedilerde ne işe yaradığı ise muamma.
Tüm kediler Fel d 1 üretiyor lakin evvelki araştırmalar, tükürükteki protein düzeylerinin tipik evcil kediler ortasında büyük farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştu.
Fel d 1 iki farklı alt üniteden oluşuyor. Her bir alt ünitesi kodlayan CH1 ve CH2 isimli iki gen mevcut. Brackett ve meslektaşları, evcil kedilerdeki CH1 ve CH2 genlerinin dizilerini aslan, kaplan, puma ve balıkçı kedileri üzere başka türlerindekilerle karşılaştırdıklarında birçok değişiklik gözlemledi.
Ekip, buradan hareketle Fel d 1’in gerekli olmadığı ve rastgele bir sıhhat riski olmadan ortadan kaldırılabileceği sonucuna vardı. Yeniden de kesin bilgiye ulaşmak, bu proteini üretmeyen bir kedinin varlığıyla mümkün olacak.
Araştırmacılar, CRISPR genom düzenleme tekniğini kullanarak, laboratuvar ortamında büyütülen kedi hücrelerinden CH1 yahut CH2 genini sildi.
Sonraki adımda iki genin tüm kopyaları bir seferde silinecek ve bunun, hücrelerin Fel d 1 proteinini üretmesini engellediği teyit edilecek. Bunun akabinde grup, kelam konusu genlere sahip olmayan kediler üretecek.
Brackett, “Şu anda aklımızda muhakkak bir kedi tipi yok” tabirlerini kullandı.
Hayvanlar üzerindeki genetik mühendisliği çalışmaları son yıllarda değerli ölçüde arttı. Bu da teknolojinin kullanımına yönelik etik sıkıntıları beraberinde getiriyor. Genetiği değiştirilmiş hayvanların refahıyla ilgili tartışmalar, Dünya Hayvan Sıhhati Örgütü’nün yönergeleri doğrultusunda sürdürülüyor.
