Son vakitlerde yaşanana fahiş artırımlar vatandaşları sıkıntı durumda bırakmaya devam ederken, fiyatlardaki artış durmak bilmiyor. Vatandaştan esnafa, üreticiden sanayiciye kadar herkesin gündeminde artan güç maliyetleri var.
Resmi datalar, milyonlarca hanenin elektriğinin ve doğalgazının kesildiğini açıkladı.
CHP Güç Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, Bilgi Edinme Yasası kapsamında yaptığı müracaatta, elektrik ve doğalgazda faturalarını ödeyemeyen kaç vatandaşın aboneliklerinin süreksiz olarak durdurulduğunu sordu.
Bakanlık tarafından verilen cevapta, 3,4 milyon kullanıcının elektrik, 1,1 milyon kullanıcının da doğalgaz aboneliğinin ‘bir süreliğine’ askıya alındığı tabir edildi.
Milyonlarca kesinti
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı cevabından öne çıkanlar şu halde:
Elektrikte konut aboneleri için 2021 yılında her ay ortalama 27 milyon 853 bin fatura üretildi. Ocak ayı, süreksiz olarak elektrik kesintisi uygulanan mesken abone sayısının en fazla olduğu periyot oldu. Türkiye genelinde 2021 yılında toplam 2 milyon 776 bin 461 mesken abonesinin elektriği süreksiz olarak kesildi.
2021’de elektrik kesintisi uygulanan “ticarethane” abone sayısı ise 597 bin 980 oldu. Kesinti uygulanan sanayi abone sayısı 3 bin 277, ziraî sulama abone sayısı 71 bin 626 oldu. Buna nazaran 2021 yılında elektrik kesintisi yaşanan bütün abonelerin sayısı toplamda 3 milyon 449 bin 344 olarak gerçekleşti.
Gazda da durum aynı
BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine nazaran, 2021 yılında her ay ortalama 15 milyon 350 bin doğalgaz faturası üretildi. Mart ayı, geçen yıl içinde konutlarda en çok doğalgaz kesintisinin yaşandığı devir oldu. 2021’de doğalgaz mesken abonelerinde uygulanan kesinti sayısı 951 bin 294 olarak gerçekleşti.
Doğalgazda mesken abonelerinin akabinde ticarethane aboneliğinde yaşanan kesintiler, ikinci sırada yer aldı. 2021 yılında doğalgaz kesintisi uygulanan ticarethane abone sayısı 142 bin 287 olarak kayıtlara geçti. Buna nazaran 2021 yılı içinde hem konut hem de ticarethane aboneliğinde toplam 1 milyon 93 bin 581 abonenin doğalgazı kesildi.
Enerji insan hakkıdır
Geçen yıl her ay ortalama 378 bin aboneye güç kesintisi uygulandığını vurgulayan CHP’li Akın, bakanlığı karşılığını kıymetlendirdi. Vatandaşın bu yıl daha makus durumda olduğunu kaydeden Akın, “Cumhuriyet tarihinin en büyük elektrik artırımının yürürlüğe girmediği 2021 yılında bile milyonlarca vatandaşımız faturalarını ödeyemediği için kesintiyle karşılaştı. Hayat pahalılığının arttığı ve alım gücünün ise düştüğü bir devirde vatandaşlarımız bugün ikiye, üçe katlanan faturalarla karşı karşıya kaldı. Gücün temel bir insan hakkı olmasına rağmen yaşanan bu durum vatandaşımızın ne kadar zorlandığını gösteriyor. İktidarın KDV’de yaptığı indirim fatura yangınını söndürmedi. Yüksek faturalar gelmeye devam ediyor” dedi.
Son iki yılda en fazla artırım yapan ülke Türkiye
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarında son iki yılda üst üste yaşanan artışlar Türkiye’yi Avrupa’nın doruğuna taşıdı. 2019 ile 2021 birinci yarılarını kapsayan 2 yıllık devirde Türkiye’de elektrik fiyatları yüzde 47,4 artarken doğalgaz fiyatları da yüzde 42,3 yükseldi. Tıpkı devirde Avrupa’nın birçok ülkesinde ise fiyatlarda düşüş yaşanması dikkat çekti. Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) açıkladığı datalar Türkiye’de güç fiyatlarında son yıllarda büyük artış yaşandığını gösteriyor.
Eurostat datalarına nazaran 39 ülkenin 24’ünde fiyatlar yükselirken 15’inde ise düştü. En çok artış yüzde 47,4 ile açık orta Türkiye’de. Akabinde yüzde 21,9 ile Polonya ve yüzde 20,8 ile Ukrayna geliyor. Artışların birçok yüzde 10’nun altında. 10 ülkede artış oranı yüzde 5’ten düşük.
Tüm vergiler dâhil lokal para ünitesine nazaran yapılan hesaplamaya nazaran 15 ülkede ise fiyatlar düştü. Bunların başında yüzde 38 ile Hollanda geliyor. İsveç’te ise fiyatlar yüzde 16,2 gerilerken Letonya’da yüzde 13,9 düşüş yaşandı.
Son 2 yılın doğal gaz şampiyonu da açık farkla Türkiye oldu. 2019-2021 yıllarının birinci yarısında konutlarda kullanılan doğalgazın fiyatı yüzde 42,3 yükseldi. İkinci sırada yüzde 12,7 ile Ukrayna var. Hollanda’daki artış ise yüzde 4,3 ile sonlu kaldı.
