Fransa cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci cinsini Emmanuel Macron ile çok sağcı Marine Le Pen muvaffakiyetle geçti. Macron’un beş yıl öncesine nazaran daha fazla, yani yüzde 27 oy aldığı birinci çeşit seçimlerde Le Pen de oyların yüzde 23’ünü kazandı. Macron’un, Le Pen karşısında “Müslüman dostu”, “ilerici” bir bahiste olduğuna inanan -aşırı sağcı Eric Zemmour hariç öbür adaylar- seçmenlerine ikinci cinste Le Pen’e oy vermemeleri davetinde bulundu. Solcu aday Mêlenchon da birebir çağrıyı yaptı ancak başkalarının bilakis Macron’a dayanak vermedi.
Çağrı sahipleri haklılar, zira Le Pen her geçen yükselen bir figür. Aldığı sonucun Avrupa’da önemli bir sağcı yükseliş için “domino etkisi” yapabileceği düşünülüyor. Gelişme Beyaz Saray’da da tasa uyandırmış durumda. Politico dergisi Beyaz Saray Ofis Şefi Jonathan Lemire’nin bu bahisteki görüşlerine yer verdi. Buna nazaran Joe Biden idaresi, Vladimir Putin sempatizanı olarak tanımladığı Le Pen’in Fransa Cumhurbaşkanı olması halinde “Moskova’ya karşı Batı koalisyonunu istikrarsızlaştırabileceğinden önemli olarak” ürküyor. Le Pen’i ABD’nin gözünde “Putin sempatizanı” yapan da, “Rusya’yla imtiyazlı bir iştiraki savunması”.
Zemmour Le Pen’i “ılımlılaştırdı”
Le Pen’in bir müddettir imaj değiştirmeye çalıştığını anımsayalım. Daha evvel AB’den ayrılmayı savunan çok sağcı başkan 2019’dan beri bunu artık lisana getirmiyor. Lakin ülkenin “İslamiyet’ten arındırılması” gerektiği konusundaki tavrında bir değişiklik yok. Kimi çevreler, imaj değiştirip “faşistlikten” kurtulmada, kendisinden daha radikal olduğu bilinen adaylardan Eric Zemmour faktörünün tesirli olduğunu vurguluyor. Donald Trump hayranı olan, bir mühlet evvel ırksal nefreti körüklemekten cezaya da çarptırılan Zemmour’un varlığı Le Pen’in faşistliğini örttü nitekim de. Le Pen, faşist değil “milliyetçi” olduğunu söyleyerek Zemmour’dan farkını ortaya koyma bahtına kavuştu.
24 Nisan’da yapılacak ikinci çeşidin galibinin Macron olabileceği ileri sürülüyor. Zira Macron yabancı yatırım projelerine kıymet veren iktisat reformlarıyla savını sürdürebilir duruma geldi bir müddettir. İngiliz The Times gazetesinin haberine nazaran Fransız televizyon kanalı TF1 için Ifop Enstitüsü tarafından yapılan bir anket, Macron’un Le Pen karşısında yüzde 51 oy oranıyla seçimden galip çıkacağını gösteriyor.
Kaybeden “sol”
Seçimlerde “Fransız Solu’nun” kaybettiğinin ileri sürülmesi bana gülünç geliyor bu ortada. Artık büsbütün neo-liberalleşmiş Sosyalist Parti mi sol? Ya da hem baş gösteren toplumsal muhalefetin bastırılmasında hem de İslamofobiye Karşı Kolektif de dahil olmak üzere ilerici, solcu aktivist kümelerin dağıtılmasında Macron idaresine dayanak veren, Polis Sendikası’nın yanında saf tutan Yeşiller, ‘Sosyalistler’, Fransa Komünist Partisi” mi sol? Sistemin bekası için sermaye temsilcileriyle bir ortaya gelmekten çekinmeyen bu bölümlerin, sistem savunmada kendilerinden daha muvaffakiyet olan sağı geçmeleri neden bekleniyordu ki?
Kaldı ki, son seçim sonuçlarına bakarak sol yenildi diyenler, önemli olarak yanılıyorlar da. Seçimlerde sosyalist sol dahil tüm solun adayı olan Jean-Luc Mélenchon üçüncü defa cumhurbaşkanlığı yarışına girdi, tekrar başaramadı lakin çok güzel bir kampanyayla, yüzde 22 oranında oy alarak evvelki seçimlerden daha fazla takviye toplamış oldu. İkinci tıp seçimlerde Mélenchon‘a oy verenler sonucu belirleyecek tahminen de.
Fransız siyasetinde Mêlenchon’un eşi gibisi olmayan bir hatip olduğu biliniyor. Lakin bu özelliği bu sefer de yetmedi. Neden? Zira başta Fransa Komünist Partisi (FKP) olmak üzere Fransa solu sınıf uğraşını terk etti de ondan. Hem de uzun yıllardır.
İşçi sınıfı güçlü
Kim ne derse desin, Avrupa’da, tertibin seçim oyununda yer almamakla bir arada çok ancak çok güçlü bir emekçi sınıfı var. Gerçek temsilcilerini, partisini bulduğunda neler yapacağını görebiliriz rahatlıkla bu sınıfın. Sınıfsal çaba yeterince verilseydi, Fransa’da solcu adaylar cumhurbaşkanlığını kazanırdı dediğim yok, lakin en azından seçimlere katılmadığı belirtilen çalışanların, işçilerin oy kullanmak için bir nedenleri olurdu. Çok lakin çok büyük bir güç olarak ülke siyasetinde belirleyici olma talihine her vakit sahip olan emekçi sınıfı, seçimleri, sağıyla “soluyla” sermayenin çeşitli partilerinin seçimi olarak gördü haklı olarak. Bu seçimlerde işçilerin önemli bir iştirak göstermemelerinin nedeni budur.
Sınıf bakışını yitiren hiçbir “sol”un başarılı olma bahtı yoktur. Fransa’da kaybeden “sol” sınıftan uzaklaşan “sol”dur.
