Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’de gündem olan göçmenler hususuyla ilgili olarak, “Dönmek isteyen ve kaideler oluştuğu vakit, insanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım. İnançlı istekli onurlu bir geri dönüş olmalı.” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ahmet Hakan’ın Tarafsız Bölge programına konuk oldu. Bakan Çavuşoğlu, Rusya-Ukrayna krizi, Türkiye-ABD bağları, İsrail’in Mescid-i Aksa baskını ve gündeme dair sıcak gelişmeleri kıymetlendiriyor.
Rusya ile Ukrayna’nın İstanbul’daki müzakerelerinin olumlu geçtiğini söyleyen Çavuşoğlu “İstanbul’daki görüşmelerden sonra savaşın bu kadar uzayacağını düşünmüyorduk. Bu savaşın devam etmesini isteyenler var. NATO’ya bağlı ülkelerden savaşın devam etmesini isteyenler var. Savaş devam etsin Rusya zayıflasın istiyorlar. Olan Ukrayna’ya oluyor.” tabirlerini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu’nun konuşmasından öne çıkanlar şu halde:
‘Bu işi siyasete alet etmemek gerek’
“Yaklaşık 3.7 milyon Suriyeli göçmen var. Öteki sıkıntılı bölgelerden de Türkiye’ye gelenler oldu. Nizamlı, sistemsiz göçmenler 5 milyona yakın. Kimileri ülkelerine döndü. Kimileri Batı ülkelerine gittiler.
Uzun yıllardır süren uzun bir husus. BM, AB’yle yapılan insani bir işbirliği var. Bu sıkıntıya ne açıdan baktığınız değerli. Bu işi siyasete alet etmemek gerek. Bir olgu bu. Türkiye’de bu kadar göçmen var. Kabahat işlenme olarak baktığınız vakit Türkiye ortalamasına nazaran pahalandırmak gerekir. Siyasetçilerin abarttığı seviyede mi ona bakmak gerekir.
Şartlar oluştuğu vakit, insanların ülkelerine dönmesini de sağlamak lazım. İnsan haklarına saygılı, kendi hukukumuza nazaran bu yapılmalı.”
’85 milyona baktığımızda demografik bir bozukluk yok’
“Sınıra yakın kentlerde bu sorunun olduğunu görüyoruz. Kilis’te Hatay’da sıkıntıların arttığını görüyoruz. 85 milyona baktığımızda bu türlü bir sorun yok. Kent kent bakmak lazım. 85 milyona baktığımızda demografik bir bozukluk yok. Kıymetli olan bunları geri göndermek.
Bizim terörden arındırdığımız yerleri Suriyeliler inançlı olarak görüyor. Ama hepsi oradan gelmiyor. Önümüzdeki süreçte Türkiye’deki göçmenleri göndermek üzere bir proje başlattık. 4 ülkeyle birlikte. AB ve yüksek temsilci artık bu bahiste daha yapan bir işbirliği yapmak istiyorlar. BM, Suriye Rejim’i ile görüşmelere başladı. İnançlı bir ortamın oluştuğundan emin olmak için bu görüşmeler başladı.
Sahada biz kolaylaştırıcı bir rol üstlendik. İnsani bahislerde BM üzerinden memleketler arası örgütlerden, sivil toplum örgütlerinden bu cins işbirliği yapılabilir. Öncelikle insani can güvenliğini sağlamak lazım. Daha sonra bu beşerler ülkelerine döndükten sonra temel gereksinimlerini karşılamak lazım. Okul, hastane, barınma üzere.”
‘Bu sene gönderilen göçmen sayısı birinci 3 ayda 21 bin’
“Rejim orta sıra af ilan ettiğini söylüyor. Denetim ettiği yerdeki insanlara da gerekli hizmeti veremiyor. Ancak en değerlisi can güvenliği. O denli olsaydı Lübnan’da göçmen kalmazdı. Ayrıyeten döndükten sonra temel gereksinimlerin karşılanabileceğinden de emin olması lazım insanların.
Tüm bu kaidelere karşın Türkiye olarak biz bu göçmenleri göndermeye devam ediyoruz. Geçen sene yurt dışına gönderdiğimiz göçmen sayısı yüzbinlerdi. Bu sene gönderilen göçmen sayısı birinci 3 ayda 21 bin.
Afganistan’a bile Taliban’dan sonra 9 bin 700 Afgan uçaklarla geri gitmek istediler. Geliyorlar sonda yakalanıyorlar. Avrupa’ya gidemeyeceğini görünce ülkelerine geri gitmek istiyorlar. Ayrıyeten girişi engellenenler var Geçen sene 451 bin göçmenin hudutta geçişini engelledik.
Burada duvarlar, çitler, optik kameralar var. AB’de Türkiye’nin sondaki projelerimize takviye veriyor. Zira Türkiye’den bu mülteciler geçmesin Avrupa’ya gelmesin istiyorlar. Güya Türkiye’nin sonlarında hiçbir önlem yok. Hiçbirisi engellenmiyor ve geri gönderilmiyor üzere algı var. Bu türlü olmadığı için bu sayıları paylaştım.”
‘Irkçılık yapmadan, insanlık anlayışından ve hukuktan uzaklaşmadan bu mevzuyu ele almak lazım’
“Halkımızın elbette hisleri var. Biz bu imajları kışkırtanları eleştiriyor. İftiraya varan aşağılayıcı tenkitler yurt dışına giden vatandaşlarımıza yapılmadı mı? Türkler gettolaşıyor Avrupalı olmadı diye tenkitler yok mu? Asimilasyon çabucak olacak diye bir şey yok. Yanı başımızdaki ülkeden gelse bile kültürel farklılıklar var. Bu bir sorun. Biz bu sorunu yönetiyoruz. Ancak ırkçılık yapmadan, insanlık anlayışından ve hukuktan uzaklaşmadan bu mevzuyu ele almak lazım.
Elbette şu anda AB ve Mülteciler Yüksek Kurulu Suriyeliler ile görüşmeler yapıyor. Ayrıyeten BM temsilcisi bu hususları da ele alıyor. Biz ne diyoruz. Taliban’la angajmana giriyoruz. Ülke çökmesin daha fazla mülteci gelmesin, teröristler yine türemesin diye. Biz tanımadan angajmana girmesinin yararlı olduğuna inanıyoruz. Son günlerde Rejim YPG ve PKK ile önemli çatışıyor. Biz Suriye’nin toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Bu YPG/PKK’nın da Suriye’yi bölme planları var.
Ülkedeki idareyle aramız yeterli değil diye ülkenin parçalanmasını destekleyemeyiz ki. Terör örgütünü destekleyemeyiz. Bunlar esasen istihbaratı ilgilendirdiği için geçmişte istihbarat seviyesinde görüşmeler olmuştu. Bunu da Cumhurbaşkanımız lisana getirmişti. Göçmen konusu memleketler arası bir sorun olduğu için BM’nin ve milletlerarası örgütlerin angajmana girmesi lazım.”
‘Bu savaşın devam etmesini isteyenler var’
“İstanbul’daki görüşmelerden sonra savaşın bu kadar uzayacağını düşünmüyorduk. Bu savaşın devam etmesini isteyenler var. NATO’ya bağlı ülkelerden savaşın devam etmesini isteyenler var. Savaş devam etsin Rusya zayıflasın istiyorlar. Olan Ukrayna’ya oluyor.
Ukrayna’yı rekabet alanı olarak görmemek lazım. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı kabul edilemez. Güvenlik garantileri ve öteki bahislere geldiğimiz vakit bu savaşın devam etmesine yönelik bir kanaat oluştu bizde. Trajik manzaralar geldikten sonra bunun devam etmemesi lazım.
Putin’in Rusya’da amaçları var. Bizim kabul etmediğimiz sebepler ancak kendisine nazaran haklı olduğunu düşüyor. Sonuçta müzakere ettikleri hususların içinde güç mevzular var.
Antalya’daki görüşmede bir sonuç çıkmayacağını biliyorduk lakin onları bir ortaya getirmek kıymetliydi. Bizimle yapılan görüşmelerde söyledikleri konuşmalara baktığımızda umutlarımız artmıştı. Biz de ona nazaran açıklamalar yapmıştık. Katliam imajları gelince ortamı gerginleşti. İstanbul mutabakatından uzaklaştılar.
Her şeye karşın iki tarafta müzakerelere devam etmek için görüşmeler yaptılar. İki taraf şu anda da müzakerelere devam ediyorlar. Art kapı diplomasisi de başkanlar ortasında devam ediyor. Zelenski ‘Görüntülere karşın ülkenin Cumhurbaşkanı olarak görüşmelere devam etmem lazım’ dedi”
‘Zelenski ve Putin’in Antalya’da bir ortaya gelmesi hala masada’
“Bu hususta değişik toplantılara katıldık, daima telefonda da görüşüyoruz. O nedenle bir taraf barışa daha yakın dersek arabuluculuk misyonumuza saygısızlık yapmış oluruz.
Zelenski Ukrayna’nın devlet lideri. Zelenski bu savaş başladıktan sonra güçlü bir liderlik sergiledi. Elbette ki savaş başlayınca dışarıdan yardıma muhtaç oldu. Lakin dışarıdan yardım istedi diye “onların güdümüne girdi” demek gerçek olmaz.
Zelenski savaş başlamadan evvel de Putin ile bir ortaya gelmek istiyordu. Savaş başladıktan sonra her Cumhurbaşkanımızla konuştuğunda Putin ile bir ortaya gelmek istediğini belirtiyordu. Zelenski ve Putin’in Antalya’da bir ortaya gelmesi hala masada. İkisi de görüşme için olumlu iletiler veriyorlar lakin koşullar oluştuğunda.”
