ABD Merkez Bankası (Fed) Guvernörler Şurası Finansal İstikrar Kısmı Ekonomisti Levent Altınoğlu TL’de son yıllarda görülen kıymet kaybının başta yüksek enflasyon ortamından ve bunun yol açtığı ekonomik çalkantılardan kaynaklandığını, bu ortamda gevşek para siyaseti sürdürüldüğü sürece, TL’yi desteklemek için tasarlanmış klâsik olmayan tedbirlerin kura lakin süreksiz bir dayanak sağlayabileceğini söyledi.
Altınoğlu, orta vadede bu üzere uygulamaların enflasyonu körükleyerek karşıt tesir yapabileceğini; kurun daha da yükselmesine neden olabileceğini belirtti.
‘Fark, kura orta vadede yansıyacak’
Gelişmiş ekonomilerdeki faiz oranları yükselen enflasyon nedeniyle önümüzdeki aylarda artacağı için, Türkiye’deki gerçek faiz oranları ile gelişmiş iktisatların gerçek faiz oranların ortasındaki farkın daha da büyüyeceğine dikkat çeken Altınoğlu, bu farkın da kura orta vadede yansıyacağını söz etti.
Dünya’dan Elif Karaca’nın sorularını yanıtlayan Altınoğlu dış yatırım ve ihracat vasıtasıyla ülkeye giren döviz ölçüsünün yetersiz kalması halinde, merkez bankasının bu ödünç alınan dövizleri kısmen ödemekte zorlanabileceğini, bunun bankalara ziyan vereceğini; TL cinsinden ödemeye gidilirse de bunun enflasyonu daha da körükleyebileceğini belirtti.
‘Enflasyonu körükleyerek kurun daha da yükselmesine neden olabilir’
Altınoğlu’nun “Kur muhafazalı mevduat uygulaması ve kısa müddet evvel açıklanan TCMB’nin 150 milyar liralık düşük faizli kredi imkanı üzere alışılmışın dışındaki uygulamaları giderek daha fazla görmekteyiz. Bunların TL’ye olan inancı artıracağını ve finansal istikrarı destekleyeceğini düşünüyor musunuz?” sorusuna verdiği karşılık şöyle:
“TL’de son yıllarda görülen kıymet kaybı, başta yüksek enflasyon ortamından ve bunun yol açtığı ekonomik çalkantılardan kaynaklanmaktadır. Enflasyonun yüzde 50’nin üzerinde ve kısa vadeli faiz oranının yüzde 14 olduğu için, gerçek faiz oranları yüzde eksi 40 civarında. Buna rağmen, gelişmiş ekonomilerdeki gerçek faiz oranları kabaca yüzde eksi 5 ila 10 civarında. Bu fark, TL cinsinden sabit oranlı varlıklara olan talebi düşürdüğü için, doğal olarak kura da yansıyor. Gelişmiş ekonomilerdeki faiz oranlarının, yükselen enflasyon nedeniyle önümüzdeki aylarda muhtemelen artacağı için, Türkiye’deki gerçek faiz oranları ile gelişmiş iktisatların gerçek faiz oranların ortasındaki fark daha da büyüyecektir. Bu fark da kura orta vadede yansıyabilir.
Bu ortamda, gevşek para siyaseti sürdürüldüğü sürece, TL’yi desteklemek için tasarlanmış klasik olmayan tedbirler kura lakin süreksiz bir takviye sağlayabilir. Bununla birlikte, orta vadede bu üzere uygulamalar enflasyonu körükleyerek aksi tesir yapabilir. Örneğin kur muhafazalı mevduat (KKM) uygulaması, lokal mudileri kur riskinden korumak için tasarlanmış. Kurda bir yükseliş gerçekleşirse, KKM sahipleri TL cinsinden telafi edilecek. Münasebetiyle kur yükseldikçe TL cinsinden para arzındaki artış hızlanacak. Bu enflasyonu körükleyerek kurun daha da yükselmesine neden olabilir.”
Levent Altınoğlu kimdir?
ABD Merkez Bankası (Fed) Guvernörler Şurası Finansal İstikrar Kısmı Ekonomisti olan Altınoğlu’nun finansal piyasalar, makroekonomi ve nakdî iktisat alanındaki çalışmaları bulunuyor. Eğitimini Carnegie Mellon ve Boston üniversitelerinde tamamlayan Altınoğlu, son olarak Nobel İktisat Mükafatı sahibi ekonomist Joseph Stiglitz ile birlikte gerçekleştirdiği, finansal sistem ve interbank piyasasındaki riskleri husus alan çalışmasıyla öne çıktı.
