Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Hazine Dayanaklı Kefalet Sistemi, Yatırım Takviye Paketleri Lansmanı programında konuştu.
Nebati, açıklamasında şu sözleri kullandı:
“Bugün sizlerle sayın Cumhurbaşkanımızın 19 Aralık 2022 tarihinde açıkladığı 200 milyar liralık Hazine dayanaklı kefalet karşılığı 250 milyar TL kredi paketini paylaşmakla bir ortaya gelmiş bulunmaktayız.
Yeni KFG paketimizin iş dünyasına iyi olmasını diliyor. Sizleri en kalbi hislerle selamlıyorum. Paketlerimizin ayrıntılarını açıklamadan evvel kısa bir iktisat değerlendirmesi yapmak istiyorum. Global salgında tüm dünyaya örnek performans gösteren ülkemiz makroekonomik önlemlerin ne kadar kıymetli olduğunu kanıtlamıştır. Bu durumun temelinde 20 yıldır elde edilen kazanımlarla yatırım, istihdam, üretime dayanan Türkiye iktisat modelimiz yer almaktadır.
Yılı yüzde 64.27’lik oran ile OVP iddialarımızın altında kapadık. Bundan sonra da düşüş eğilimi olarak devam edecek. Gerçek kesimimize enflasyonla çaba davetinde bulunduk. Onlarda bu davetimize takviyelerini vererek yardımcı oluyorlar.
Bundan sonra da düşüş eğilimi devam edecektir. Gerçek dalımıza enflasyon ile çaba davetinde bulunduk. Onlar da sağ olsunlar bu davetimize dayanak oluyorlar. Bu davetimize daha geniş kısımların takviye olmasını arzulamaktayız.
Bizler yüksek enflasyonun oluşturduğu meselelerin farkındayız ve enflasyonla çabayı en kıymetli önceliğimiz olarak görüyoruz.
Küresel güç fiyatlarında yaşanan kıymetli artıştan vatandaşlarımızın taban düzeyde etkilenmesi için dünyada eşine az rastlanır oranlarda doğal gazda yüzde 80, elektrikte ise birinci kademede yüzde 60 sübvansiyon sağlıyoruz.
Piyasa kontrolünü güçlendirmek suretiyle iktisadın tabiatına ters fiyatlamalara müsaade vermeyerek fahiş fiyat artışlarına müsaade etmiyoruz.
2022 yılında enflasyonun olumsuz tesirlerinden vatandaşımızı korumak için 278,7 milyar TL vergi gelirinden vazgeçtik.
Ayrıca, vatandaşlarımızın alım güçlerini korumak için Hükûmet olarak fiyat siyasetlerinde da destekleyici bir duruş. Geçtiğimiz Temmuz ayında 5 bin 500 TL’ye yükselttiğimiz net taban fiyatı yüzde 54,7 artışla 2023 yılı için 8 bin 506 TL olarak belirledik.
Ayrıca, taban fiyattan alınan gelir ve damga vergisi kesintisini kaldırdık ve bu uygulamayı tüm fiyat gelirleri için geçerli kıldık.
Böylece çalışanlarımızın maaş ve fiyatlarında ek artış sağlamış olduk. Minimum fiyat dayanağını 400 TL’ye çıkararak patronlarımızın üzerindeki yükü hafiflettik.
Kamu çalışanlarımızı da enflasyona karşı ezdirmiyoruz. 2023 yılının birinci 6 ayı için refah artışıyla birlikte memur ve emekli maaşlarını yüzde 30 artırdık. İlaveten, en düşük emekli maaşını 500 TL’den 5.500 TL’ye çıkardık.
Bir yandan enflasyonla uğraş konusundaki kararlılığımızı korurken öteki yandan vatandaşımızın alım gücünü koruyan politikalarımızı, bundan sonra da sürdüreceğiz.
Diğer makro ekonomik göstergelerden büyümede 2022 yılını yüzde 5 civarında bir oran ile kapatıp, OECD ve G-20 ülkeleri ortasında en üst sıralarda yer alacağız.
Büyüyen ekonomimizin işgücü piyasasına olumlu tesirleri devam etmektedir. 2022 yılı birinci on bir ayında istihdam 1 milyon 618 bin kişi artmış olup, Kasım prestijiyle toplam istihdam 31,6 milyon kişi ile tarihi yüksek düzeye ulaşmıştır.
İhracatta da 254,2 milyar dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. 2022 yılı Türkiye için turizmde de altın kıymetinde bir yıl oldu. 2022 yılında 51,5 milyon ziyaretçi ve 46 milyar dolar gelir Hükümetlerimiz devrinde mali disiplinden de hiç feragat etmedik.
2022 yılında uygulanan sübvansiyonlara, enflasyonla uğraş kapsamında vazgeçilen vergilere ve toplumsal bölümlere sağladığımız ek dayanaklara karşın bütçe açığının GSYH’ye oranının OVP’de öngördüğümüz yüzde 3,4’ün epeyce altında gerçekleşmesini bekliyoruz. Böylelikle, son 20 yılın en yeterli bütçe performanslarından birine ulaşacağız.
AB tarifli borç stokunun GSYH’ye oranını da 2022 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 34,8’e kadar indirdik ki bu oran yüzde 60 olan Maastricht Kriterinin ve yüzde 86 olan AB ortalamasının hayli epeyce altındadır.
Şimdi de bugünkü bahsimiz olan KGF paketlerinden bahsedeceğim. Bildiğiniz üzere, global çapta tedarik zincirinde değerli kırılmaların yaşandığı salgın periyodunda Hazine Dayanaklı Kefalet Sistemini ülkemizde hem ferdi hem ticari gereksinimlerin karşılanması noktasında kıymetli bir enstrüman olarak tesirli bir formda kullandık.
‘701 milyar liralık kullandırım sağladık’
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye İktisat Modeli kapsamında selektif bir yaklaşımla uygulamaya aldığımız kefalet paketleri ile işletmelerimizin finansmana erişiminde değerli bir misyon üstlendik. Bugüne kadar oluşturduğumuz 876 milyar liralık kredi hacmi ile 701 milyar liralık kullandırım sağladık.
Şimdi ise Hazine Dayanaklı Kefalet Sistemi kapsamında değerli bir çalışmayı daha sivil toplum kuruluşları ve birliklerin yanı sıra gerçek dal ve finansal dal temsilcileri ile istişare ederek tamamlamış bulunmaktayız. Bu çalışmamızın sonucu olarak firmalarımızın sektörel seviyede muhtaçlıklarını tespit ettik.
Bu gereksinimlerin faal bir formda finanse edilerek ülkemizin üretim ve istihdam kapasitesinin geliştirilmesini; Türkiye İktisat Modelinde öngördüğümüz biçimde yüksek seviyede katma bedel üretilmesini ve istikrarlı ihracat artışının sürdürülmesini amaçlıyoruz.
Selektif kredi siyasetimiz ile uyumlu olacak formda; Sayın Cumhurbaşkanımız evvel çiftçilerimize, dün de esnafımı muştular açıkladı. Bugün de firmalarımızın kullanımına sunmayı amaçladığımız 200 milyar TL kefalet imkanı karşılığında yaklaşık 250 milyar TL kredi hacmi ile KOBİ’lerimiz başta olmak üzere birçok alanda faaliyet gösteren işletmelerimize değerli ölçüde finansman imkânını açıklıyoruz.
Bu imkânı oluştururken tüm paketlerimizde şu dört temel ögeye yer verecek halde bir yaklaşım sergiliyoruz: Teminat gereksinimine bağlı olarak bankaların içsel derecelendirme sistemine nazaran kefalet dağılımının gruplandırılması Faturaya Dayalı ve Fatura Kayıt Sistemleri üzerinden denetim edilen kefaletlendirme yaklaşımı
Kara liste uygulaması
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi ve Teşebbüsçü Paketlerinden yararlanacaklar hariç olmak üzere kredi vadesi boyunca mevcut istihdamlarını azaltmayacağına dair taahhütte bulunmaları isteyeceğiz.
Bu yaklaşım kapsamında öncelikli olarak, başta KOBİ’lerimiz olmak üzere firmalarımızın finansmana erişimini büyük ölçüde kolaylaştıran kefalet imkânımızı daha faal bir tahsis siyaseti çerçevesinde kullandırmak istiyoruz.
Bunun için yeni bir yaklaşım ortaya koyduk. Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiği oluşturduk.
Bu çerçevede firmaları; finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran beş küme halinde sınıflandırıyoruz. Buna nazaran firmalarımızı en yükseği birinci küme, en düşüğü beşinci küme olmak üzere beş küme biçiminde değerlendirmeye natürel tutuyoruz. Önümüzdeki periyotta Sistem kapsamında kullandırmak istediğimiz kefaletleri kredibilitesi olan lakin teminat yetersizliği bulunan üçüncü küme yüklü olmak üzere; ikinci ve dördüncü kümeye kullandırmayı planlıyoruz.
Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan birinci küme firmalar ile kredibilitesi çok düşük olan beşinci kümeye ise muhakkak kullandırım yapmıyoruz. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60’ını üçüncü küme, yüzde 30’unu ikinci küme, yüzde 10’unu ise dördüncü kümede yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz.
Bu kapsamda kullandırılan kredilere ait tüm harcamaların, Finansal Kurumlar Birliği Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve İştirak Bankaları Birliği İştirak Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre edilmesi sayesinde ödemelerin direkt satıcılara yapılmasını sağlayacağız. Bu sistem sayesinde fatura takipleri büsbütün elektronik ortamda yapılacak, kredilerin emel dışı kullanımı kıymetli seviyede engellenecek, iptal edilen faturalar takip edilebilecek ve birebir faturanın birden fazla krediye mevzu edilmesinin önüne geçilecek.
Sunduğumuz kredi ve kefalet imkanının maksat dışı kullanılması başta olmak üzere düzmece fatura ile belgelendirme, gerçeğe ters beyan, kredi ile döviz alınması ve bu kredi ile tıpkı bankadaki geçmiş kredi borçlarının kapatılması durumlarında affetmiyoruz.
Bu durumlar için kara liste uygulamasını hayata geçirdik. Daha açık söylemek gerekirse, bu durumları tespit ettiğimiz firmaların Hazine Takviyeli Kefalet Sisteminden artık yararlanması kelam konusu olmayacaktır. Ayrıyeten fatura ile belgelendirme sürecinin düzgün işletilmemesi ve refinansman üzere durumlarda kredi verenlere de yaptırım uygulayacağız.
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım kelam konusu takviye paketlerimizde ödemesiz periyot imkânının yanı sıra, kefalet oranını taban yüzde 70 olarak uygulayacağız.
‘1 milyon 240 bin firmamıza 599 milyar tl işletme kredisi sağladık’
Ancak paketlerimizde öne çıkardığımız alanlara daha yüksek kefalet oranı ile kredi kullandırımı sağlıyoruz. Örneğin, başta bayan girişimcilerimiz olmak üzere tüm girişimcilerimize Sistem kapsamında azami oran olan yüzde 90 ile kefalet takviyesi sağlıyoruz.
Paketlerin detaylarından bahsetmem gerekirse; Bugüne kadar açıkladığımız takviye paketleri ile firmalarımızın tüm sabit işletme harcamalarını destekleyerek 1 milyon 240 bin firmamıza 599 milyar TL işletme kredisi sağladık.
35 milyar TL kefalet limitini haiz İşletme Masrafları Dayanak Paketi ile işletmelerimizin maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere tüm sabit sarfiyatlarına yönelik finansman dayanağı sağlıyoruz.
Sistem kapsamında ihracatçı işletmelerimizi desteklemek için bugüne kadar yaklaşık 47 bin firmamıza 86,7 milyar TL ihracat kredisi kullandırdık. İhracatçı firmalarımıza her alanda dayanak olduk ve olmaya devam ediyoruz.
Bu çerçevede, 35 milyar TL kefalet limitini haiz Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Takviye Paketi ile ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren başta KOBİ’lerimiz olmak üzere tüm firmalarımızı destekleyerek mevcut ihracatçı firma sayısını ve gerçekleştirilen ihracat hacimlerini artırarak cari açığın azaltılmasına katkı sunmayı amaçlıyoruz.
Sürdürülebilir kalkınma için yatırımların ehemmiyetini hepimiz biliyoruz. Bu bakış açısıyla, sistem kapsamında yaklaşık 16 bin firmamıza 42,7 milyar TL direkt yatırım kredisi kullandırdık.
Bugün de 20 milyar TL kefalet limitini haiz Yatırım – Proje Finansmanı Takviye Paketi ile ülkemizde her alanda yatırımları destekleyerek sürdürülebilir üretimi arttırmayı planlıyoruz. Bu kapsamda Yatırım Teşvik Evrakı almış olan firmalarımıza daha yüksek fiyatlarda kredi imkânı sağlayarak nitelikli yatırım alanlarını güçlendirmeye kararlıyız.
İmalat Sanayiine yapılan yatırımların ekonomik büyüme ve istihdam artışına katkı sağlayacağının farkında olarak, sistem kapsamında kullandırılan kredilerin yaklaşık %38,3’ünü imalat dalında faaliyet gösteren firmalarımıza kullandırdık.
Bu çerçevede, 15 milyar TL kefalet limitini haiz İmalat Sanayii Takviye Paketi ile ülkemiz imalat sanayiinde verimlilik, üretim, istihdam ve ihracat artışını sağlayarak imalat sanayii dalında yer alan yatırımları destekleyeceğiz.
İşletmeye eyt dayanağı aşikâr oldu
İhracata katkısı yüksek, kredibilitesi âlâ olan ve yaptığımız tahliller sonucunda öne çıkan kesimleri destekliyoruz. 25 milyar TL kefalet limitini haiz EYT Takviye Paketi ile patronlarımızın EYT sürecinde kıdem tazminatı yükünü hafifletmeyi amaçlıyoruz.
10 milyar TL kefalet limitini haiz Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi ile imalat sanayi öncelikli olmak üzere işletmelerin yatırım, istihdam ve ihracat odaklı projelerine takviye sağlayarak, bulundukları bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı veriyoruz.
Biliyorsunuz start-uplar yenilikçilik ve teknolojik dönüşüme öncülük ederek çok kısa müddette unicorn(yunikorn) olarak tanımlanan büyük şirketlerin ortaya çıktığı girişimcilik ekosisteminin kıymetli bir modülüdür.
Bu şuurla girişimcilerimizin ve bilhassa ülkemizin geleceği gençler ile toplumumuzun temeli olan bayanların ekonomik hayata kendi kuracakları işletmeler ile katılmalarını destekliyoruz.
Bugüne kadar sistem kapsamında bayan ve genç teşebbüsçüler özelinde 3 bin 878 firmaya 2,2 milyar TL kredi kullandırdık. Artık bahsedeceğim 2 adet dayanak paketinin maksat kitlesini; start-uplar, genç ve tekno teşebbüsçüler başta olmak üzere tüm teşebbüsçüler oluşturuyor.
4 milyar TL kefalet limitini haiz Teşebbüsçü Takviye Paketi ile girişimcilik ekosistemini geliştirerek, genç ve tekno girişimcilerimizin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılmasını sağlayarak yenilikçiliği ve yüksek teknoloji üretimini destekleyeceğiz.
‘Pozitif ayrımcılık yapmaya devam ediyoruz’
4 milyar TL kefalet limitini haiz Bayan Teşebbüsçü Takviye Paketi ile yeni bir işyeri açmak isteyen ya da bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren gerçek kişi/tüzel kişi işletme sahibi bayan girişimcilerimizi ve bayan kooperatiflerimizi destekleyerek bayan girişimciliği ekosistemini güçlendirmekte kararlıyız.
Hâlihazırda bayan yöneticisi bulunan firmalarımızı destekleyen kefalet paketimize bu yeni paketi ek ederek bayanlarımıza finansmana erişim bağlamında olumlu ayrımcılık yapmaya devam ediyoruz.
7 milyar TL kefalet limitini haiz Yeşil Dönüşüm ve Güç Verimliliği Dayanak Paketi ile iklim değişikliğinin yol açacağı meselelerin ülkemiz iktisadı için getirdiği riskleri bertaraf edecek ve yeşil dönüşümü amaçlayan projeler için KOBİ ölçekli firmaları destekleyeceğiz.
Ayrıca, üretim kalitesi ve ölçüsünün düşüşüne yol açmadan güç tüketiminin azaltılmasını amaçlayan yatırımları destekleyerek güç verimliliğine katkı sağlayacağız.
Biliyorsunuz Sayın Cumhurbaşkanımız 1 Milyon İstihdam Projesi Kamuoyu Bilgilendirme Programı kapsamında yaptığı konuşmada 4 milyar TL kefalet limitini haiz Teknoloji Dayanak Paketini kamuoyu ile paylaşmıştı.
Bu paket ile teknoloji alanında yazılım, blockzinciri, yapay zeka, akıllı kent, giyilebilir teknolojiler, felaket kurtarma merkezleri ve bulut bilişim hizmetleri üzere muhakkak alanlarla hudutlu olmak üzere teknoloji firmalarımızı desteklemeyi öngörüyoruz.
Destek paketinden Proje kapsamında kefalet imkânından sırf Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde konseyi işletmelerimizi destekliyoruz.
‘Yazılım lisans sarfiyatlarına ait harcamaları destekleyeceğiz’
1 milyar TL kefalet limitini haiz Dijital Dönüşüm Dayanak Paketi ile KOBİ’lerin dijital dönüşüm süreçlerini tamamlamasını sağlamayı hedefliyoruz. İnternet altyapısı suramı ve kiralanması, donanım ve yazılım alımı/kiralanmasına ait masraflar, donanım takviyesi ve yazılım lisans masraflarına ait harcamaları destekleyeceğiz.
10 milyar TL kefalet limitini haiz Eğitim Takviye Paketi ile işçi masraflarını ödemekte zahmet çeken özel okullara finansman takviyesi sağlayarak faaliyetlerini sağlıklı bir formda sürdürmelerine takviye olacağız.
20 milyar TL kefalet limitini haiz Yeni Meskenim Programı İnşaat Dayanak Paketi ile orta gelir kümesine hitap eden konut arzının artırılabilmesi için konut üreticilerine uygun maliyetli finansman imkânı sağlayacağız. Paket kapsamında yararlanıcılar projelerini Yeni Konutum Programı kapsamında yapmayı taahhüt edecek. Tıpkı vakitte, bankayla projenin tamamlanmasına yönelik Garantörlük Mukavelesi imzalayacak. Müteahhitleri, bu koşulları sağlamaları halinde destekleyeceğiz.
10 milyar TL kefalet limitini haiz Konut İnşaatı Takviye Paketi ile inşaat bölümünde arz/talep uyumsuzluğunu ortadan kaldırılması maksadıyla tamamlanmamış projesi olan küçük ve orta ölçekli inşaat firmalarımızı destekleyeceğiz.
Burada şunu da belirtmek istiyorum, piyasa muhtaçlıklarını titizlikle tahlil etmeye ve gözlemlemeye devam edeceğiz. Kullanımlara bağlı olarak ek paket limitleri ile işletmelerimizin finansman muhtaçlıklarını karşılamaya devam edeceğiz.
Tekrar altını çizmek istiyorum ki fatura ile belgelendirme süreçlerini kredi verenler ve KGF titizlikle takip edecektir. Hedef dışı kullanıma muhakkak müsaade vermeyeceğiz ve bunun için gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağız.
Firmalarımızın kredibilitesini elbette bankalarımız tespit edecektir. Lakin kaynak tahsisinin hedeflerimizle uyumlu olması için yaptığımız segmentasyona uyulması ehemmiyet arz etmektedir.
Tüm bu çabalarımız Türkiye İktisat Modeli ile ivme kazanan kalkınma atağımızı bir ileri düzeye taşımak ve ülkemizin güçlü yarınlarını beraberce inşa etmektir.
Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı Türkiye Yüzyılı vizyonumuza ulaşmamızda kritik katkısı olacak ve toplam 14 farklı paketten oluşan 200 milyar liralık Hazine dayanaklı kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi paketinin ülkemize ve milletimize iyi olmasını diliyor, her birinizi en kalbi hislerimle selamlıyorum.
Önümüzdeki hafta ayın 16’sında bütçe gerçekleşmelerimiz dahil olmak üzere 1 yılın değerlendirmesini yapacağız. Göreceğiz ki bu Türkiye iktisat modeli uygun bir modelmiş, uğraş edeceğimiz tek alan kaldı. Kasım ayında boynunu kırdık, aralık ayında belini kırdık bundan sonra enflasyonla gayret en rahat alandayız. Tek bir alanımız kaldı. Başka makroekonomik gelişmelerimiz harikulade geliyor.
Her toplantıda kamu bankalarımızı çok övüyordum. Ancak görüyorum ki kamu bankalarımız bugün yalnız değiller, Türk finansal sisteminin en kıymetli taşıyıcıları finans kurumları buradalar, birlikte çalışacağız. Fevkalâde periyotların harika şartları bitti. Türkiye Cumhuriyetinin maksatlarına sayın Cumhurbaşkanımız önderliğinde ivme kazanarak gideceğiz.”
