Demagojide üstüne yoktu hakikaten. Yıllar geçti hala yeri doldurulamadı Süleyman Demirel’in. Son derece etik dışı bir telaffuz olmasına karşın demagojinin yararını görmüş bir önderdi. Kolay değil 78 jenerasyonuna mensup biri olarak bendenizin de ömründe uzunca bir yer tutmuştu, şahit olmuşumdur bu yanına. Kuşkusuz karşıydık, savunduğumuz her ne varsa onun karşıtıydı zira. Şimdikilerle ortasında onun lehine büyük bir kalite farkının olduğu da bir gerçektir ancak.
Şu demagoji dediğimiz kavram, “doğru üzere görünen yalan/yanlış ifade” olarak özetlenebilir, kısaca. Demirel bunun ekmeğini çok yemiştir. Kavramları dilediği hale sokmada üstüne yoktu. CHP karşısında büyük bir hezimet aldığı seçimler sonrası “artık söyleyecek lafı kalmamıştır” dendiğini hatırlarım. Büyük bir mağlubiyetten sonra ne söyleyebilirdi ki hakikaten de? Ancak yanıltmıştı, “artık bir şey söyleyemez” diyenleri. Akşam haber bülteninde “millet bize muhalefet misyonu verdi” diyerek kabul etmişti mağlubiyetini, “yenilgi” ya da “kaybetmek” sözcüklerini kullanmadan. Açıkça karşı çıkamadığı olgulara ait o kadar ustalıkla kurardı ki cümlelerini, karşı mıdır değil midir anlayamazdı kişi kolay kolay. “İcabı halinde feminizm çok faydalıdır” cümlesi örnektir bu dediğime.
Bir kez tökezlemişti
O kadar usta bir demagogtu ki, sarf ettiği, “yollar yürümekle aşınmaz” lafı yüzünden onu demokrat sanıp, örneğin halkın şov, yürüyüş hakkının yanında olduğunu düşünenler de çıkmıştı. Meğer kendisine yönelik her türlü protestoyu (yürüyüş dahil) küçümsemek için, “yel kayadan ne alır” manasında kullanmıştı o vecizeyi. Kaya kendisiydi doğal. Bu büyük “sanatta” yalnızca bir kez baltayı taşa vurduğunu hatırlarım; “bana sağcılar cinayet işliyor dedirtemezsiniz” demişti. Nasıl oldu hala şaşarım; bu hususta düşündüğü buysa, apayrı bir tabirle tıpkı sonucun çıktığı bir kelam edebilirdi, kendisini fazla rezil etmeden. Demek ki bazen nutku tutulabiliyor insanın. Fakat kabul edelim ki Demirel “lafı evirip çevirmede” harikaydı.
Aynısını AKP Genel Başkanı’nda da görmek isterdim doğrusu. Prosedür olarak demagojiye inandığına eminim, fakat yapmayı pek beceremiyor doğrusu. Zira demagoji, zehir üzere bir akıl, âlâ bir donanım gerektirir. Birebir vakitte Cumhurbaşkanı da olan AKP Genel Lideri önünü gerisini düşünmeden konuşuyor malum. “İsteseniz de istemeseniz de olacak” ya da “anırsalar da anırmasalar da elhamdülillah biz yanlışsız yoldayız” çeşidi telaffuzlarından de anlaşıldığı üzere son derece “toksik” biri genel lider. Birebir vakitte, olanı farklı gösterme üzere bir huyu da var. Olumsuzluğu kabullenemiyor. Zira bunu gurur problemi yapıyor; memlekette berbat giden hiçbir şey yok ona kalırsa. “Dert üstü murat üstüyüz” muhakkak. Enflasyon falan da olağan, hatta dünyanın öbür ülkelerinde daha da makûs. Halbuki Demirel iktidardayken döviz kıtlığını “70 cente muhtacız” diyerek kabul edecek kadar gerçeğe bağlı biriydi. Zira demagoji kaldırmaz bir durumdu ülkenin içinde bulunduğu o devir.
Tüm bunları bana düşündürten AKP Genel Başkanı’nın 1915 Çanakkale Köprüsü’nün açılışına ait geri adım atarken yaptığı açılamadaki sözü oldu. Son vakitlerde sıkça yaptığı için “geri adım atmasına” takılı değilim. Lakin “isteseler de istemeseler de olacak” tipi bir üslup tutturmuş olan genel liderin o halinden eser kalmadığı da dikkat çekmeyecek üzere değil. Toplumsal medya hesabından yaptığı açıklama şuydu: “Planlanandan bir buçuk yıl evvel tamamladığımız, bir an önce milletimizin hizmetine sunmak için 26 Şubat’ta açmayı planladığımız 1915 Çanakkale Köprümüzün açılışını, vatandaşlarımızın talebi üzerine Çanakkale Zaferi’mizin yıl dönümünde, 18 Mart’ta gerçekleştirme kararı aldık”.
Tepkinin ismi talep oldu
Neresinden tutsanız elinizde kalır cinsten bir açıklama bu. Tek sözle de felaket. 26 Şubat’ın genel liderin doğum günü olduğunu öğrendik, biliyoruz. Açıklamadan anladığım şunlar; birincisi; açılış 26 Şubat’ta yapılacakmış olağanda. Çanakkale Zaferi’nin kutlandığı 18 Mart’ta açılsın diye milletin talebi varmış demek ki, genel liderin aklında yokmuş bile. İkincisi; milletin reaksiyonuna “talep” denmesi de dikkat cazibeli. Gerçeği saklama konusunda âlâ olduğunu biliyoruz, artırımlara da fiyat ayarlaması diyor, malum. Üçüncüsü; “milletin” yapılmamasını istediği her şeyi yapan genel lider talebe malebe kulak asmaz, demek ki erken seçim yakın. Dördüncüsü genel liderin doğum günü olan 26 Şubat’ta açılış yapma garabetinden duyulan bir öfke yokmuş üzere, neredeyse “milletin ricası” üzerine bu tarihten vazgeçildiği argüman ediliyor. Kibre bakar mısınız?
Kimilerinin önemli ciddi “hatip” sandığı genel liderin bilinçaltındakini sık sık dışarı vurduğunu biliyoruz. Akım derken bazen “akım” diyemiyor. “Af edersiniz Ermeni” ya da “Kökeni Kürt olabilir, lakin bu millete hizmet etmenin şuurunda” üzere “normal” bir ülkede skandal sayılacak açıklamaları oldu, malum. Yani kendini kolay ele veren biri genel lider. Şu son açıklamasından da anlaşıldığı üzere.
Demirel bu türlü yapmazdı. Kendisine “Çoban Sülü” falan dedirterek “millete” ne kadar yakın olduğunu göstermeyi severdi lakin yüksek sınıfların temsilcisiydi sonuçta. Tuhaftır, pek kibri yoktu. Halbuki ne bileyim, kibirli olmak için epey donanıma sahipti. Yabancı lisan bilirdi örneğin, uzun yıllar bürokrat olarak çalıştığı için devleti de tanırdı, inanmayacaksınız fakat cet da binerdi, düşmeden.
Üstelik diploması da vardı.
