Diyarbakır 2. ve Van 3. yönetim mahkemeleri, baktığı birtakım davalarda, 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’daki, bir yıldan fazla ceza alıp, haklarında kararın açıklanmasının geri bırakılması kararı verilenlerin özel güvenlik vazifelisi olamayacaklarına ait kararın Anayasa’ya alışılmamış olduğunu ileri sürerek, düzenlemenin iptali istemiyle AYM’ye başvurdu.
Başvurularda, ‘hükmün açıklanmasının geri bırakılması’ kararının sanık hakkında karar ve sonuç doğurmaması gerektiği, buna karşın kuralla kişinin hatalı olduğu izlenimini uyandıracak süreç ve uygulamalardan kaçınılmasını gerektiren masumiyet karinesinin ihlal edildiği öne sürüldü.
Başvuruları inceleyen Yüksek Mahkeme, iptali istenen kuralın Anayasa’ya alışılmamış olmadığına ve itirazın reddine karar verdi.
Kararın gerekçesi
AYM’nin kararında, ilgili kanunda haklarında ‘hükmün açıklanmasının geri bırakılması’ kararı verilmiş olsa bile taammüden işlenen bir kabahat nedeniyle 1 yıl yahut daha fazla mühletle mahpus cezasına çarptırılmamanın ya da affa uğramış olsa bile birtakım kabahatlerden mahkum olmamanın, özel güvenlik görevlilerinde aranacak kaideler ortasında sayıldığı belirtildi.
Söz konusu sınırlamanın yasal bir maksada yönelik olduğu kaydedilen kararda, “Kanundaki düzenlemeler çerçevesinde itiraz konusu kuralla getirilen sınırlamanın, özel güvenlik vazifelilerinin yerine getirdiği vazifenin niteliği ve sahip olduğu yetkiler gözetilerek özel güvenlik görevlilerine karşı bireylerin ve toplumun itimat duygusu içinde yaklaşmalarının sağlanarak kamu güvenliğinin ve sisteminin korunması biçimindeki yasal hedefe yönelik olduğu anlaşılmaktadır” denildi.
Adli para cezası ve taksirli cürümler ile taammüden işlenen öbür cürümlere ait bir yıldan az mahpus cezası sonucu verilen kararın açıklanmasının geri bırakılması kararlarında düzenlemenin geçerli olmadığına, bu durumdaki şahısların özel güvenlik vazifelisi olabileceğine işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Bu prestijle özel güvenlik vazifelilerinin yerine getirdiği vazifenin niteliği, sahip olduğu yetkilerin kapsam ve aktifliği, kural uyarınca haklarında kararın açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmemiş olması gereken cezaların niteliği, müddeti ile kurala bahis cürümlerin tehlikeliliği ve yükü gözetildiğinde kuralın orantısız bir müdahaleye neden olmadığı, hasebiyle anılan hakka ölçüsüz bir sınırlama getirmediği sonucuna ulaşılmıştır.”
Kanundaki kararın açıklanmasının geri bırakılması düzenlemesinin şahıslara ceza uygulamayı öngörmediği, özel güvenlik vazifelisi olacak şahıslardaki bulunması gereken kaidelerden birini karara bağladığı belirtilen kararda, “Kanun koyucu, anayasal prensiplere bağlı kalmak şartıyla güvenlik hizmetlerini yerine getirecek şahıslarda bulunması gereken kaideleri belirleme konusunda takdir yetkisine sahiptir. Bu prestijle kanun koyucunun anılan takdir yetkisi kapsamında öngördüğü kuralın masumiyet karinesini ihlal eden bir istikameti bulunmamaktadır” tabirleri yer aldı.
