Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Rusya Ukrayna savaşı ve tarafların müzakere görüşmelerine ait açıklamalarda bulundu. Yarın devam etmesi gereken görüşmelerin ertelenmesinin gündemde olduğunu kaydeden Kalın, “Müzakerelerin birkaç gün sonraya alınacağı bilgisi var. Heyetler yarın büyük ihtimalle toplanamayacak. Kaygım askeri taarruzların artacağı yönünde” diye konuştu.
Kalın, “Rusya’nın gerçekçi olmayan talepleri var. Bunlar kabul edilebilir talepler değil. Odaklandığımız yer bu savaşın sona ermesi. Müzakere masasından ateşkes kararı çıkması, bir insani koridor oluşturulması” dedi.
Kalın’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“Müzakereler vakit kazanma emeliyle kullanılırsa bu bir sonuç üretmez. Müzakerelerin manası ortadan kalkar. Yarın büyük ihtimalle toplanamayacaklar. Teknik şeyler var. Ortalarında görüştükleri. Büyük ihtimalle bir iki gün ertelenebilir. Müzakere heyetleriyle temas halindeyiz.
“Rusya’nın gerçekçi olmayan talepleri var”
Müzakereler çok kolay geçmiyor. Rusya’nın gerçekçi olmayan talepleri var. Kırım’ın tanınması üzere, Ukrayna’nın silahsızlandırılması üzere. Bizim açımızdan bakıldığında da bunlar kabul edilebilir talepler değil. Odaklandığımız yer bu savaşın sona ermesi. Müzakere masasından ateşkes kararı çıkması, bir insani koridor oluşturulması.
“Gördüğüm tablo iç açıcı değil”
Daha fazla insan ölmesinden tasa duyuyoruz. Rusya tarafına gerekli telkinlerde bulunuyoruz. Hepsinin son emeli bu. Rusya tarafında daha büyük bir sorumluluk var. Karamsar olmak istemiyorum ancak gördüğüm tablo iç açıcı değil. Bilhassa yaşanan son gelişmeler ile birlikte pek umut verici bir durum yok.
Putin’in asıl maksadı Ukrayna değil. Batı’yla daha büyük bir pazarlık yapmak istiyor. Ukrayna üzerinden eline yükseltmeye çalışıyor. Bir ülkenin işgal edilmesi haklı ve legal değil. Biz burada Rusya ile köprüleri atmadan, Ukrayna’ya da takviye olarak ve Batı’yla irtibat sürdürerek devam ediyoruz. Önümüzdeki on yıllarda bu mevzular bizi meşgul etmeye devam edecek. Bunun temelinde de Rusya ile Batı ortasında kurulması gereken kazan-kazan bağlantısı.
“Rusya ile anlaşamadığımız hususlar var”
Biz Rusya ile bu bağlantıyı geliştirdik. NATO üyesiysek Rusya ile bu bağa girmeyelim demedik. Bizim de Rusya ile itilaf ettiğimiz mevzular var. Suriye’de Libya’da anlaşamıyoruz. Kırım’ın ilhakını tanımıyoruz. Fakat bu bizi soğuk savaşa götürmedi. Bu problemlerin diplomasiyle çözüleceğini gösterdik.
Ukrayna’nın AB üyelik başvurusu
Cumhurbaşkanımız değerli bir başlık açtı. Batı açısında Türkiye çabucak döndüğü, yardım için takviye için yöneldiği kıymetli bir müttefik. Batılı muhataplarımız bize diyor ki Rusya ile köprüleri atmayın. Biz de onlara bu türlü bir niyetimizin olmadığını söylüyoruz. NATO bağlamında olsun AB bağlamında olsun olağan vakitlerde Türkiye’nin güvenlik telaşlarını giderecek adımlar neden atmıyorsunuz? İlla bu türlü bir felaketin mi yaşanması gerekiyor Türkiye’nin değerini yine kavramak için. Gerçek bir stratejiyle mevzuya yaklaşırlarsa Türkiye’nin temel gereksinimlerini karşılanması açıdan süratli adımlar atmaları gerekir. Bu Türkiye’nin de menfaatine, onların da menfaatine. Savaşı devam ettirirlerse bu Rusya için de büyük felaket olur. Rus iktisadı aylar içerisinde felç olacak. Bu sonuçları dikkate almak zorundalar.
Montrö sözleşmesi
Karadeniz’deki barış ve istikrarın sürdürülmesinde Montrö Mukavelesi çok kritik bir role sahip oldu. Montrö’nün 19, 20, 21’inci hususları çok açık. Savaşan taraflar Boğazlar’dan geçemez. Tek istisna bağlama limanlarına dönen gemiler. Bu gemilerin geri dönüş hakkı vardır. Bu türlü bir müracaat olduğunda, çıkış limanı, bağlama limanı neresi? Buraya odaklanıp bir kıymetlendirme yapacağız.
Montrö’nün kurallarını tansiyonu tırmandırmayacak halde yorumluyoruz. Taraflara da bu istikamette telkinlerde bulunuyoruz. Herkese ilettik bunu. Şu anda bu türlü bir talep yok. Olması gereken de bu türlü bir talebin olmaması. Montrö kuralları gereği de bu türlü bir riski ortadan kaldırıyoruz. Bugüne kadarki uygulamamız bundan sonra da devam edecek.
Rusya’nın nükleer açıklaması
Bu krizden bir grup dersler çıkarılması lazım. Biz daha uzun soluklu bir krizin, bir savaşın şimdi başındayız. Umarım savaş bir evvel sona erer. Cumhurbaşkanımızın, dışişleri bakanımızın, savunma bakanımızın yürüttüğü bütün diplomasi bu istikamette. Bir başkan “Nükleeri kullanırım” diyorsa, orada bir sendeleme var. NATO daha olgun bir cevap verdi. Rusya’nın bundan sonra atacağı adımlar, kendisinin güvenlik dertlerinin yönlendirdiği adımlar olacak. Rus toplumunda kesinlikle bir reaksiyona yol açacaktır. Rus bilim insanlarının, sanatkarların, sportmenlerin tüm milletlerarası karşılaşmalardan dışlanması makul gelmiyor bana.
Ülkemizin önceliklerini dikkate alarak hareket etmek zorundayız. Rusya ile konuşabilecek bir aktörün olması gerekiyor. Herkes köprüleri attığında Rusya ile kim konuşacak. Biz bu kanalı açık tutmak ismine yaptırım paketi planlamıyoruz.
