Habertürk canlı yayınına katılan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna’da gerginliğin daima arttığını belirterek, “Saldırıyla ilgili kaygılarımız artınca bilhassa her iki ülke nezdinde de temaslarımız oldu. Bu taarruz başlamadan 1 gün evvel sayın Cumhurbaşkanımız Putin’le görüşmüştü telefonla. İki başkanı bir ortaya getirme kanısını iletmişti” dedi.
Bakan Çavuşoğlu, Rus ve Ukrayna heyetlerinin yarın planlanan müzakerelerinin bir gün ertelenebileceğini belirterek, görüşünü lisana getirdi.
Bakan Çavuşoğlu’nun açıklamaları şöyle:
Savaşla ilgili evvelden kestirmede bulunmak, kesin iddiada bulunmak zordur. Rusya kısa bir müddet içinde kıymetli kentleri ele geçirmeyi planlıyordu. Bilhassa bir çatışma, sokak savaşına dönüştüğü vakit, Libya’da da bu kaygıyı paylaşıyorduk. Trablus’a yönelik atak durdurulmasaydı sokak savaşına dönüşecekti. Sokak savaşının ne vakit biteceği aşikâr olmaz. Doğal bu savaş başladıktan sonra biz savaşın büsbütün durdurulması, ateşkesin tesis edilmesi konusunda çok efor sarfettik. Savaş durdurulmayacaksa en az 24 saatlik insani ateşkes konusunda uğraş sarf ettik, hala uğraş sarf ediyoruz. İki ülke nezdinde, memleketler arası toplum nezdinde teşebbüslerimiz oldu. BM ve AGİT Genel Sekreteri ile. Davetler oldu. Daha sonra Fransa devreye girdi.
“Yarınki müzakereler ertelenebilir”
İki ülke ortasında müzakerelerin başlamasını telkinlerimizi ilettik. En son Ukrayna’ya yerin kıymetli olmadığını, elbette İstanbul’u Ukrayna tercih ediyordu. Biz memnuniyetle konut sahipliği yaparız ancak şu evrede yerin değeri yok. Orta yol buldular. Sonun Belarus kenarında, ırmağın kenarında birinci görüşmeyi yaptılar.
Siyasi bahisleri müzakere etme bakımından gereğince vakitleri olacaktır. Artık acil olan ateşkes. Çatışmalar, bombardımanlar devam ederken bir sonuç çıkmaz. Evvel ateşkes diyoruz.
Sonuçta Türkiye taraf tutmak zorunda değil. Elbette NATO üyesi. NATO’nun kararlarına uyan ve katkı sağlayan ülke. Türkiye ilkesel tavır sergiliyor. Görüş ayrılıklarına karşın her iki ülkeyle işbirliğini geliştiren ülkeyiz. Savaş olduğu vakit taraf tutmak zorunda değiliz; tam karşıtı savaşın sona erdirilmesinde her iki tarafta eşit bir biçimde diyalog kurabilen ülkeyiz. Taraf tutma lüksümüz yok. Bir şey yanlışsa onu söylemek durumundayız. Rusya’nın saldırısı memleketler arası hukukun ihlalidir. Şu anda insani dramlar var. Bu yanlışları kim yaparsa yapsın biz bunu açıkça söyleriz. Öbür krizlerde de ilkesel tavrımızı sergiledik.
“Rusya’nın temsil hakkı sona ereceği için çekimser oy kullandık”
Burada Türkiye’nin takındığı halde çelişki yok. BM Güvenlik Kurulu’na giden karar tasarısında biz eş sunucuyduk. Tıpkı biçimde BM Genel Konseyi’nde bir acil özel oturum başladı. 2 Mart’ta Rusya’nın Ukrayna konusu konuşulacak. Burada da taslak karar tasarısını yazan kümenin içinde olduk. NATO’da halimiz açık ve net.
Aynı şeyi Avrupa Koınseyi’nde yaptık. 23 Şubat’ta reaksiyonumuzu gösteren Ukrayna’yı destekleyen karara biz de dayanak verdik.
İlkesel tavrımızın sebebini anlatıyorum. 24 Şubat’ta tekrar akından sonra Rusya’ya yönelik kınama, ağır tabirler içeren, yaptırım olabileceği söz eden tasarıya evet dedik. 25 Şubat’taki karara neden çekimser oy kullandık?
O kararda Rusya’nın temsil hakkı sona erdiriliyor. Rusya’nın o örgütteki temsil hakkını askıya alan ya da büsbütün kaldıran bir teşebbüs var mı? Bu kadar diyalogdan, müzakereden bahsettik. Sonuçta Rusya’nın buradan atılması demek Rus vatandaşların AİHM’e gidememesi demektir. Buradan bağları kopardığınız vakit bunun yararı ne olacak? İkinci seçenek ortak tamamlayıcı sürecin başlatılması. Ağır ve faal diyaloğun başlatılması. Bu seçenek maalesef tercih edilmedi.
Bundan da sonuç alınamazsa ondan sonra tahminen askıya alınması. Sonuçta diyaloğun kopmaması için, İnsan Hakları Kurulu’nda oturum olacak. Orada da karar tasarısının içindeyiz. Sonuçta tüm platformda prensipli formda tavır sergilerken diyaloğun kopmasını istemediğimiz için unsurlu halde çekimser oy kullandık.
