Beyoğlu Belediyesi 1 Haziran’da Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın mülkü olan dört katlı binaya el koydu. Fransa Konsolosluğu’nun kiracısı olanlar, AKP’li Beyoğlu Belediyesi ile kira kontratı imzalamaya zorlandı, imzalanmaması durumunda binanın zorla boşaltılacağı tarafında beyanlar tartışmalara neden oldu. Kelam konusu el koyma teşebbüsü sonrasında gündem olan binaya Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından kayyum atandı.
‘Binayı bize verin’ ısrarı
Gazete Duvar’dan Ferhat Yaşar’ın haberine nazaran, Beyoğlu Belediye Lideri Haydar Ali Yıldız ve takımı, mülkte bulunan Kemal Cinbiz’in yanına giderek binayı kendilerine devretmesini talep etti. Lakin baba Cinbiz, 56 yıllık kiracısı olduğu binanın Fransızlara ilişkin olduğunu ve kirasını Fransız Büyükelçiliği’ne bağlı bir vakfa ödediğini belirterek bu teklifi her seferinde reddetti.
Cemal Cinbiz, babasının yanındayken tekrar benzeri bir olaya şahitlik etti. Cinbiz, şahit olduğu anı şu sözlerle anlattı:
“Bir gün yeniden ellerinde kalın evraklarla geldiler. Belediyeden geldiklerini, binanın kendilerine devredilmesini istediklerini söylediler. Bunun üzerine babam, ‘Siz burada bekleyin, ben Fransız Konsolosluğu’nu arayayım’ dedi. Babam aşağı geldiğinde kimse yoktu.”
Mahkemenin durdurma kararına karşın tahliye devam etti
Baba Kemal Cinbiz’in hayatını kaybetmesinden aylar sonra Beyoğlu Belediye Lideri Yıldız, 2021’in son aylarında bir defa daha binayı ziyaret ederek bu sefer Cemal Cinbiz’den binayı kendilerine devretmesini talep etti. Olumsuz karşılık alan Yıldız teze nazaran “Ben almasını bilirim” diyerek binayı terk etti. Kısa müddet sonra belediye yetkilileri ile çok sayıda zabıta ve polis 1 Haziran sabahı baskın düzenleyerek binayı boşaltmak için harekete geçtiler. İstanbul 2. Yönetim Mahkemesi birebir gün yürütmeyi durdurma kararı vermesine karşın zabıtalar Zanaat Atölyesi’ne girdi ve tahliyeye başladı.
Çok sayıda kesim kayıp
4 katlı binada 1970’ten beri Fransa elçiliğine kira ödeyen Cemal Cinbiz, darp edilerek dışarı çıkartıldı. Kartonpiyer Müzesi’nde sergilenen kartonpiyer kalıpları ziyan gördü. Bahçenin etrafını saran 250 metrelik demir korkuluklar ve bahçedeki sütunlar söküldü. Taşıma sırasında Cinbiz, tarihi bedeli olan çok sayıda sandık ve modülün kaybolduğunu öne sürerek hasarın büyük olduğunu aktardı. Öte yandan kartonpiyer kalıplarının yapıldığı atölyeye ilişkin olan her şeye belediye tarafından el konuldu.
Tahliye süreçleri devam ederken olayı gündeme getiren “Beyoğlu’nda Fransa’ya ilişkin binaya el konuldu” başlıklı haber sonrasında Beyoğlu Belediyesi acil toplantı yaparak tahliyeyi durdurdu.
Fransa heyet gönderdi
Söz konusu binayla ilgili 1990 ve 2010’larda da emsal bir uyuşmazlık olmuştu. Fakat iki ülke ortasında diplomatik krizin patlak vereceği tasası nedeniyle geri adım atılmıştı.
Son tahliye olayının akabinde Fransa hükümeti inceleme yapmak için bir heyet gönderdi. Heyet incelemelerde bulunduktan sonra Beyoğlu Belediyesi’ne dava açtı. Birinci duruşma 21 Şubat saat 10.20’de İstanbul 13. Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülecek.
156 yıllık anlaşmazık devam ediyor
Sultan Abdülaziz, 1866’da Daughters of Charity of Saint Vincent de Paul (Aziz Vincent de Paul’un Hayırsever Kızları) isimli vakfa yetimhane inşa etmek üzere fermanla arsa verdi.
Bina 1868 yılında mühürlenmiş
Yine Osmanlı’ya ilişkin 9 Nisan 1870 tarihli resmi dokümanda, “Tophane kasabasında Tomtom mahallesinde yetimhane yapılarak evvelce padişah buyruğuyla Fransa devletine terk edilen Çukur Bostan yeri bitişiğinde bulunan eski bir konutun sahibi olan zaptiye binbaşılarında Süleyman oğlu Ahmet Arif Efendi zikr edilen konutu aşikâr bir bedel karşılığında ismi geçen devlet elçiliğine terk edilmiştir” sözleri yer alıyor.
Ancak dokümanlara nazaran 156 yıl evvel de kelam konusu mülkle ilgili bir uyuşmazlık olduğu ortaya çıktı. Buna nazaran binanın yapıldığı yerde farklı bireylerin de payları olduğu gerekçesiyle mahkeme tarafından aşikâr bir bedelle kiralandığı görülüyor. Türkçeleştirilen evrakta şu sözler yer alıyor:
“Yapılan satış süreçleriyle ilgili olarak padişah buyruğu üzerine mahkemece keşif ve muayene ve ölçümleri yapıldığında bir taraftan yetimhane bahçesi ve bir taraftan Mehmet Efendi meskeni ve bahçesi ve dört taraftan yol ile çevrili metrekare iki yüz yirmi çünkü altı parmak arsalı ve Sultan Beyazit’i Veli Han vakfına ilişkin yıllık doksan akçe kira bedelli ve on beş numaralı bir adet meskenin, Ahmet Arif Efendi üzerinde iken zikr edilen elçiliğe satıldığı ve satış süreci padişah buyruğuna bağlı olduğundan bahsi geçen konutun emsalleri misilli yıllık yüz kuruş kira bedeli ile yetimhaneye ek olunduğu vakıf defterine kayıt edilerek şerh verilmiştir. Zikr edilen kiranın elçilik tarafından yıldan yıla Harameyn hazinesine verilmesi için lazım gelen yerlere ilmuhaberler verilmesine dair teftiş mahkemesinden verilen ilam vakıflar muhasebesine kayıt olunup üstte anlatılan bahis ile ilgili olarak vakıf tarafına öbür bir ilmuhaber verildiğinden durumdan haberdar olması için elçilik tarafına dahi işbu ilmuhaber verilidi.”
Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından binaya atanan kayyumun müddeti aralık sonunda bitiyor. Edinilen bilgiye nazaran Beyoğlu Belediyesi ise mahkeme öncesi bina üzerinde hak tez etmek için çeşitli çalışmalara başladı. Bu nedenle birçok defa emlakçılar binaya gönderilerek incelemeler yapıldı.
Öte yandan Fransa’nın Galatasaray Lisesi ile anlaşarak binayı bir okula dönüştürme planlarının olduğu öğrenildi.
