Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Söke Belediyesinde memur olarak çalışan kişinin de ortasında olduğu kurum çalışanının 2016’da parmak izi kayıt altına alındı, mesai takibi bu yolla yapılmaya başlandı.
Belediye çalışanlardan biri, uygulamanın kaldırılması tarafındaki talebinin belediye tarafından reddedilmesi üzerine Aydın 1. Yönetim Mahkemesinde iptal davası açtı.
İstemi kabul eden lokal mahkeme belediyenin idari sürecinin iptaline karar verdi. Bu kararın belediye tarafından istinaf kanun yoluna taşınması üzerine ise İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi 2. Yönetim Dava Dairesi, istinaf başvurusunu kabul etti, davayı kesin olarak reddetti. Uygulamanın, kamu faydasına ve hizmet gereklerine uygun olduğuna karar veren istinaf, parmak izi alınması yoluyla mesai takibinde, özel hayatın saklılığının ihlali bulunmadığına hükmetti.
Kararın bildiriminin akabinde davacı memur, Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.
Başvuruyu pahalandıran Yüksek Mahkeme, Anayasa’nın 20’inci unsurunda garanti altına alınan özel hayata hürmet hakkı kapsamındaki şahsî bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıyeten ihlalin sonucunun ortadan kaldırılması, yine yargılama yapılması için karar örneğinin ilgili mahkemeye gönderilmesi kararlaştırıldı.
Kararın gerekçesinden
Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa’nın 20’inci unsuruna nazaran, ferdî bilgilerin lakin kanunda öngörülen hallerde ve kişinin açık isteği olması halinde işlenebileceği söz edildi.
6698 sayılı Ferdî Bilgilerin Korunması Kanunu’na atıf yapılan kararda, kanunun 6. unsuruna nazaran özel nitelikli ferdî dataların işlemesinin, değerine binaen daha katı kurallara bağlandığı aktarıldı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM), parmak izlerini, biyolojik örnekleri ve genetik profilleri şahsî bilgi olarak nitelendirdiğine işaret edilen kararda, AİHM’in şahsî bilgilerin kullanılmasında karşıtlık bulunmaması için kâfi garantileri sağlayacak biçimde iç hukukta düzenleme yapılması gerektiğini vurguladığı da belirtildi.
Kararda, “Özellikle biyometrik bilgilerin kaydedilmesi usulüyle işçi takip sistemi uygulanabilmesi için kanunlarda düzenlenmeyen hallerde kişinin açık isteğinin mevcut olması gerektiği vurgulanmalıdır” denildi.
Açık isteğin varlığından kelam edilebilmesi için ise işlenecek şahsî bilginin kapsamı, gayesi, hudutları ve sonuçları hakkında çalışanın evvelce kâfi biçimde bilgilendirilmesinin elzem olduğu vurgulanan kararda, bu formülün kullanılması halinde çalışanın hak ve özgürlüklerini koruyacak teminatların de ilgili yönetim tarafından sağlanmasının gerekli olduğu belirtildi.
Kararda, memurların mesai saatlerinin tespitine ait düzenlemelerin yer aldığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, çalışanın mesaiye devam durumunun denetimi ve bu maksatla özel nitelikli şahsî bilgilerin işlenmesine ait açık bir düzenlemenin bulunmadığı kaydedildi.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ise belediye teşkilatını sevk ve yönetim etme yetkisinin belediye liderine bırakıldığı anımsatılan kararda, “Bu yetki kapsamında, özel nitelikli şahsî bilgilerin işlenmesine yönelik bir düzenlemenin yapılmadığı anlaşılmıştır” denildi.
Somut müracaatta müracaatçının açık isteğinin bulunmadığı, bu istikametiyle müracaatçının hakkına yapılan müdahalenin yasallık kurallarını sağlamadığı belirtilen kararda, şu tespitler yapıldı:
“Anılan mevzuatta mesai takibi yahut çalışanın kontrolü gayesiyle özel nitelikli ferdî bilgilerin işlenmesi, bu bağlamda biyometrik bilgi bazlı takip sistemlerinin kullanılmasına dair temel asılları ve prensipleri belirleyen bir düzenlemenin olmadığı açıktır. Açıklamalar çerçevesinde, müracaatçının özel nitelikli şahsî bilgilerin işlenmesine dair isteğinin olmadığı, çalışanın mesaiye ahenginin denetiminde biyometrik bilgilerin işlenmesinin ve kullanılmasının anılan kanunlar ile ayrıyeten ve açıkça öngörülmediği konuları dikkate alındığında müracaata mevzu müdahalenin yasallık koşulunu sağlamadığı sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle şahsî bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir”
