Ekonomik kriz, ikinci el eşya satılan ‘Bit Pazarı’nı da olumsuz etkiledi. Ankara’da ‘Bit Pazarı’ olarak bilinen İtfaiye Meydanı esnafı, satış yapamamaktan sıkıntı yandı. Bir esnaf, “Eskiden derlerdi, ‘İtfaiye Meydanı’na, Bit Pazarı’na ışık yağdı’; artık bit yağıyor, bit değil kene yağıyor, milletin kanını emiyorlar. Bizim işlerimiz bitti, bitti; ufak esnaf bitti. Bir ay oldu, ben daha siftah etmedim” dedi. Bir öbür esnaf ise ikinci el kıyafetlere ilginin arttığını söyleyerek, “İnsanlar sıfır kıyafet alamıyorlar, bilhassa çocukları olan aileler. Sıfır çocuk kıyafetleri çok çok fazla değerli. Beşerler artık çocuklarına sıfır bir kıyafet alıp giydirmekte zorlanıyorlar” diye konuştu.
Ankara Ulus’ta bulunan İtfaiye Meydanı, bir öbür ismiyle ‘Bit Pazarı’, son yılların sakin günlerini yaşıyor. Bit Pazarı esnafının aktardığına nazaran, ikinci el mesken eşyası satışında büyük bir düşüş yaşanırken ikinci el kıyafet satışında ise büyük bir patlama var.
Bit Pazarı’nda 50 yıldır tamir ettiği ayakkabılarla geçimini sağlayan bir esnaf, pazarın eskinden çok kalabalık olduğunu belirterek, “İş yok. Bak, pazara bak; burada ben çocukken 5 kilo poşet satardım, artık alım gücü de yok, iş de yok. Dükkandaki mala bak; tıpkı depo üzere farkındaysan. Geleni alıyorsun, satılmadığı vakit ne yapacaksın? Dışarda elinde poşetli bir tane müşteri göster bana. Buraya gelen personel, amele, talebe… Buraya çocuk geliyor, 15-20 liraya kot pantolonunu alıyor, 30-40 liraya ayakkabısını alıyor. Eser alan olsa bu dükkan bu türlü olur mu” dedi.
‘Eskiden müşteriyi kovardık kalabalıktan’
Geçen yıllarda günde 30-40 çift ayakkabı sattığını söyleyen esnaf, şöyle devam etti:
“Şimdi işsizlik var, alım gücü yok. Domates, biber kaç lira olmuş. 5-6 yıl öncesine kadar yönetim ediyorduk. Biz bittik, esnaf olarak biz bittik. ‘Allah yardımcımız olsun’ diyeceğiz, bekleyeceğiz. Evvelden müşteriyi kovardık kalabalıktan, ‘meşgul etme’ diye; artık adama 50 defa ‘abi’ diyorum, bir çift ayakkabıyı satayım diye. Bak, şunları görüyorsun değil mi? Bunları yapacağız. Bak delinmiş, yapıp satacağız işte öğrenciye, olmayana. O da satabilirsek, garantisi yok.”
’10 gündür siftah yapamıyoruz’
Pazarda ikinci el beyaz eşya satan bir esnaf ise işlerin tadının tuzunun kalmadığını vurgulayarak, “Avronun, doların artmasından ötürü ikinci el işi de düştü. Evvelden bir akış vardı, işler oluyordu. 10 gündür siftah yapamıyoruz; geliyoruz, açıyoruz, gidiyoruz. Öğrenciler geliyordu, durumu olmayanlar geliyor. Artık kimse gelmiyor. Ne olacağını devlet bilir, Allah bilir. Geçen sene bin 700 liraya aldığın bir dolap artık 3 bin lira oldu. Sıfıra girsin; geçen sene dolap 3 bin liraydı, artık 6 bin lira. Beyaz eşya dolarla, avroyla olduğu için o artınca bu da artıyor. Adam sıfır alamıyor ki artık gelip ikinci el alacak” dedi.
İkinci el mobilya satan bir esnaf da “Siftahsız dükkan kapatıyoruz. Evvelki devirler işler vardı tekrar, satışlar bayağı dingin şu anda. Bir yılda yüzde 100 fiyat artışları yaşandı” diye konuştu.
‘Bit değil kene yağıyor’
Bir öbür esnaf ise bir aydır siftah yapamadığını lisana getirerek şöyle konuştu:
“Eskiden derlerdi; ‘İtfaiye Meydanı’na, Bit Pazarı’na parıltı yağdı’. Artık bit yağıyor, bit değil kene yağıyor, milletin kanını emiyorlar. Bizim işlerimiz bitti, bitti. Ufak esnaf bitti. Bir ay oldu ben daha siftah etmedim. Vatandaş ramazan, mübarek günde çoluğuna çocuğuna ekmek mi alsın zeytin, peynir mi alsın, yumurta mı alsın? Hepsi artırım, artırım, zam… Vatandaş ne yapacak? İktisat çok berbat. Bu türlü giderse çok sıkıntı.”
“Kazançlarınız bu durumdayken ayakta nasıl duruyorsunuz” sorusuna esnafın cevabı, “Bazen ilaç kullanıyoruz; bazen suya şeker atıyoruz, karıştırıyoruz, içiyoruz, ayakta duruyoruz. Etin yüzünü görmeyeli bir sene oldu. Kurban’dan Kurban’a eti görüyoruz” oldu. Esnaf, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İyi olur diye temenni ediyoruz lakin hiç de uyguna gitmiyor. Bir savaş dalgası çıktı, o uygunca berbat etti. Akaryakıt, doğal gaz, elektrik zammı… Ben emekliyim tıpkı vakitte, emekli maaşım doğal gaz, elektrik, su, telefona faturalarına gidiyor. 55 yıldır çalışıyorum, bir tane konutum var, öbür dikili ağacım yok, onu da zar sıkıntı almışım. Allah bu millete yardım etsin.”
‘İnsanlar sıfır kıyafet alamıyorlar’
İkinci el kıyafet satan bir esnaf ise eserlere çok fazla ilgi olduğunu belirterek, “Şu an ikinci ele çok fazla ilgi var zira beşerler sıfır kıyafet alamıyorlar, bilhassa çocukları olan aileler. Sıfır çocuk kıyafetleri çok çok fazla kıymetli. Beşerler artık çocuklarına sıfır bir kıyafet alıp giydirmekte zorlanıyorlar. Artık her şey ikinci el; yalnızca kıyafette değil bardakta, tabakta bile ikinci ele geliyorlar. Beşerler olağan bir çay bardağını bile sıfır alıp kullanamıyorlar maalesef” dedi.
’46 liralık montu bile çok kıymetli bulup alamayanlar var’
İkinci el kıyafet almak için dükkana gelip parası yetmediği için alamayan beşerler olduğunu belirten esnaf, şunları söyledi:
“Alamayan da çok var. Buraya gelip yalnızca bakıp, beğenip alamayıp da gidenler, 40 liralık montu bile çok kıymetli bulup alamayanlar var maalesef. Bunun için ben 20 liraya bile mont sattığımı biliyorum, sadece beşerler alabilsinler diye. Durum çok vahim. Bilhassa üniversiteli gençler, ikinci el kıyafet için… Mutfak gereksinimlerini bile ikinci el olarak alıyorlar. Birtakım üniversite öğrencilerimiz ayağında yırtık ayakkabı görüyorsunuz. Gençlerin durumu çok vahim. 5-6 yıl evvel tekrar beşerler sıfır bir şeyler alıp giyinebiliyordu. Şu anda insanların bir domates alıp yiyecek hali kalmadı. İnsanın hayatında ana hususu çay, şeker, yağ. Artık yağ almakta zorlanıyorlar. Dükkana bir kilo şeker alıyorum, 25 lira veriyorum; bir kilo çay 40 lira, 50 lira ortasında değişiyor. Artık hiçbir şey alamıyoruz.”
