IAEA raporunda Rusya’nın denetiminde bulunan Çernobil Nükleer Santrali’nde teknisyenlerin güç sınırlarını onarmaya başladığı lakin santrale dizel yakıtla çalışan jeneratörlerden elektrik sağlanmaya devam edildiği belirtildi. IAEA, Zaporjiya Nükleer Santrali’ndeki nükleer gereç ve faaliyetleri izlemek için kurulan müdafaa sistemlerinden sistemli bilginin geldiğini yapıldığı lakin Çernobil’deki sistemlerin hala kapalı olduğu vurguladı.
Ukrayna nükleer santrallerinin bağlı bulunduğu resmi devlet kurumu, Çernobil Nükleer Santrali’ndeki çalışanın giderek daha sıkıntı şartlarla karşı karşıya kaldığını açıkladı. Besin rezervlerinin azalmaya başladığı, 211 teknik işçi ve güvenlik çalışanının fiilen iki haftadan fazla bir müddettir santral yerleşkesinde yaşadığını belirtti.
Rus denetimine geçen 6 reaktörlü Avrupa’nın en büyük nükleer santrali Zaporjiya’da durumun değişmediği lakin IAEA yetkililerin santral idaresiyle bağlantıda zorluk yaşadığı tabir edildi. Ukrayna’da bulunan 15 reaktörden 2’si Zaporjiya, 3’ü Rivne’de, biri Khmelnitsky’de ve ikisi de Güney Ukrayna Nükleer Santrali’nde olmak üzere toplamda 8 reaktörün faaliyette olduğu belirtildi.
Ne olmuştu?
Çernobil Nükleer Santrali’ndeki Reaktör 4, 1986 yılında patlamış ve aylar sonra çelikten bir yapıyla üstü kapatılmıştı. 2010 yılında milletlerarası bir konsorsiyumla daha büyük bir yarım silindir halindeki yapı, raylar üzerinde inşa edildi ve 2016 yılında mevcut yapının üstüne kaydırılarak kapatıldı. 35 bin tonluk yapı, 100 yıl boyunca radyoaktif kalıntıları içeride tutacak biçimde tasarlandı ve Çernobil’deki radyasyonu 10’da bir düzeyine düşürdü.
Patlayan reaktörün merkezindeki ‘fil ayağı’
Patlamadan sonra Reaktör 4’ün içinde benzerlikten ötürü ‘Fil Ayağı’ olarak isimlendirilen ve erimiş kum, çimento ve yüksek oranda radyoaktif nükleer yakıt kütlesinden oluşan büyük bir kütle bulunuyor. Fil Ayağı, 1980’lerde her saat yaklaşık 10.000 röntgen radyasyon yaydı, bu da üç metre uzaktaki bir insanı iki dakikadan daha kısa müddette öldürmeye yetiyordu. 2001 yılına gelindiğinde, bu oran saatte yaklaşık 800 röntgene düşmüştü.
