“Hayvan” sözcüğü Arapça olup, manası “Canlı varlık” demektir.
Yani hayvan, hayvan iken, biz beşerler başka varlıklar değiliz, onlarla ömrü paylaşan ve kıymeti en fazla onlar kadar olabilen canlılarız.
Ayrıca tüm fikir ve ideoloji kümelerinde insan “hayvan” olarak verilmektedir.
Gün geçmiyor ki, eskilerin “Dilsiz ve mazlum mahlukat” diye tanımladığı bir hayvana canavar ruhlu bireylerce eziyet, azap ve katliam haberi almayalım!
Yakın geçmişte patileri kesilen zavallı bir köpeği anımsamayanınız pek yoktur. Patileri, yani insani nitelemeyle, “Ayacıkları” kesilen o köpeğin ya da köpekçiklerin onarılmaz ıstırabına ortak olmayanınız da yoktur, eminim. Vahşet uygulanan köpeğin vefatına kahrolduğunuzu elbette hissediyorum.
Tıpkı Konya’da kürekle başına vurula vurula katledilen köpeğin, hatta köpeklerin, psikolojimizin derinliklerine sirayet eden ıstırabı hala “Nasıl fakat? Bu kadar da olamaz!” hicranlarıyla hissettiğinizi ve kahrolduğunuzu bildiğim üzere.
Ben, hunharca katliamlara imza atan vicdansızlığın arkasındaki ruh halini uzun uzadıya tahlil etmeye girişmeyeceğim, lakin, “Klasik gericilerin zihnindeki köpek algısına” dair birkaç kaydı, sizlerle paylaşacak ve sizlere “Köpeklerin aslında ne derece makbul ve mübarek bir hayvan” olabileceğini kanıtlayacağım.
İtiraf edilmesi gereken en kıymetli nokta, köpek isimli canlının birtakım kaynaklarda adeta lanetli bir varlık olarak verilmesidir. Böylesi yanlış ve iğreti kabuller nedeniyle, kimi kaynaklarda varlıklara seslenen radikal ayrımcı ve itici lisanın artık değişmesi gerekmektedir. Daha hakikat sözle, insanların lisanıyla konuşan Allah’ın, tıpkı vakitte öbür tüm varlıkların lisanıyla de konuşabildiğini göstermek, onları insanlardan başka tutmadığını haykırmak gerekiyor.
Geleneksel gericilerin köpek algısını besleyen hadisler
Geleneksel ve hayvanlara tahammülsüz gerici kabullerde, gerçekleri araştırmayıp kulaktan dolmalarla köpek, lanetli ve asla yakınımıza sokulmaması gereken bir canlıdır.
Bu hususta makûs örnekler epey çoktur.
1. örnek: “Köpeğin bulunduğu yere melekler girmez” mealindeki –güya- Peygamber kelamı, gericilerin köpek düşmanlığında manifestosu özelliğindedir.
2. örnek: “Beş tane hayvan fasıktır (günahkâr, kötü) ki, Mekke’nin harem denilen bölgesinde öldürülebilirler. Fasık diye nitelenen hayvanlar; fare, akrep, karga, çaylak ve yırtıcı köpektir.” Bir öbür kayıtta, umre yahut hacda da bunlar öldürülebilir.
(Buhârî, Bedu’l-halk, 16; Müslim, Hac, 9: 66-72).
Masum bir hayvana günah atfeden anlayışı sizlere bırakıyorum.
Harem bölgesinde eziyet ve öldürmek yasak
Kaldı ki, Mekke’nin Harem denilen bölgesi her türlü eziyet ve öldürmenin yasaklandığı bir alandır.
3. örnek: “Hz. Muhammed, av yahut koyun yahut çoban köpeği hariç öteki bütün köpeklerin öldürülmesini emretti.” Bu kelamı aktaran İbni Ömer’in kelam konusu köpeklere “ekin köpeğini” de eklediği, üstelik “Biz Medine ve civarına sarfiyat, tek köpek bırakmaz, hepsini öldürürdük. Çölden gelmiş bayana refakat eden arkadaş köpeğini bile öldürürdük” dediği aktarılmaktadır.
4. örnek: “Kişi, önüne semer kaşı kadar bir şey bırakmadan namaz kılarsa; (önünden geçtiği takdirde) siyah köpek, bayan, eşek namazını bozar…” Ebu Zerr`e dendi ki: “Siyahın kırmızıdan, beyazdan farkı nedir?” Şu karşılığı verdi: “Ey kardeşimin oğlu! Sen bana, benim Peygamber’e sorduğum şeyi sordun. Peygamber de bu hususta, ‘Siyah köpek şeytandır’ buyurmuştu.”
Dikkat edilirse burada bayan, köpek ve eşek ile muadil tutularak aşağılanmaktadır.
5. örnek: “Sürü yahut av yahut ziraat köpeği dışında bir köpek besleyen kimsenin sevabı her gün eksilir.”
6. örnek: “Köpek besleyen ailelerin rızıkları günden güne eksilir.” Yani köpek beslemek bereketsizliğe sebep olur, denilmektedir.
Hadis kaynaklarındaki sahih (doğru) köpek tanıtımı
Hz. Muhammed’in köpeğe ait kelam ve davranışlarını yanlışsız biçimde aktaran din kaynaklarına dikkat ettiğimizde, köpeğin hiç de lanetli ya da uzak durulması gereken bir canlı olmadığını görebiliriz.
1. örnek: “Kötü yolda olan bir bayan, sıcak bir günde, bir kuyunun etrafında dönen bir köpek gördü, susuzluktan lisanını çıkarmış soluyordu. Kadıncağız mestini çıkarıp onunla onu suladı. Bu yüzden bağışlandı.” (Müslim, Tevbe, 155) kelamı köpeğe ne derece paha verilmesi gerektiğini anlatıyor.
2. örnek: “Bir adam yolda, yürürken susadı ve susuzluğu arttı. Derken bir kuyuya rastladı. İçine inip susuzluğunu giderdi. Çıkınca susuzluktan soluyup toprağı yemekte olan bir köpek gördü. Adam kendi kendine, ‘Bu köpek de benim üzere susamış’ deyip tekrar kuyuya inip, mestini su ile doldurup ağzıyla tutarak dışarı çıktı ve köpeği suladı. Allah onun bu davranışından mutlu kaldı ve günahlarını affetti” hadisi, köpeklere karşı hassaslığın insani aziz bir hal olduğunu göstermektedir.
3. örnek: Mekke’nin fethinde doğum yapmış bir köpeğe ve yavrularına şefkat eden ve başlarına ziyan gelmemesi için nöbetçi bırakan bir peygamberin canlılara vahşeti emretmesi mümkün müdür?
4. örnek: Bir savaştan dönerken yol üzerindeki köpek leşine acıyan ve “Ne de hoş gözleri varmış” diyen bir din tebliğcisinin “Köpeklerin öldürülmesine” önderlik etmesinin izahı var mı?
Kur’an’da köpeğe verilen ulu değer
Kur’an’da, Kehf Suresi’nde bir hikaye anlatılır,.
Zalim, adaletsiz ve berbatlığı ülkü olarak gösteren bir sisteme karşı isyan bayrağı açıp, mağaraya sığınan gençlerin serüvenini anlatan bu müddette bir köpek örnek varlık olarak önümüze sürülmektedir.
Köpeğin ismi “Kıtmîr”dir.
Mağara ehli olan o asil gençleri anlatan Allah, mağara girişinde sadakatle bekleyen köpeği, yani özel ismiyle Kıtmîr’i de anmaktan geri durmamıştır.
Allah, din kaynaklı palavra yanlış verilen köpek algısını aslında en büyük din kaynağı özelliğini taşıyan Kur’an’da yıkıp geçmiştir.
Allah, insanların yanında bir köpeğin asaletini vurgulama gereğini ihmal etmemiş, gericilerin kompleksini yüklenmemiştir.
Doğrusu, İslam uygarlığında Kıtmîr’in değerini takdir eden hassas ruhlu sanatkarlar ve vefalı hayvan dostları da yok değildir.
Aşağıdaki minyatür ve sınır sanatı örneklerinde Ashab-ı Kehf ile birlikte sadık dostları Kıtmîr resmedilmiş ve kayda geçirilmiştir.
Şayet Allah, yarattığı varlıklar ortasından bir kısmını, mesela insanı denetimsiz ve sınırsız bir pozisyona yerleştirip, öteki varlıkları anlamamış ve haksızlık yapmış olsaydı kendisine İlah denemeyeceğini kesinlikle Allah da bilmektedir. Sözgelimi, bir köpeği hakir görüp, ona azap edecek kadar sefil vaziyete düşen insan kılıklı varlıkların ne kadar şeytani vasfa sahip olduklarını bir İlah kesinlikle bilir.
Kur’an’daki Enam Müddetinin 36. ayetinde, hayvanların beşerlerle birebir statüde gösterildiğini bilen var mı?
Ama insan olmayı beceremeyenler, hayvana nasıl hürmet ve merhamet duyabilir ki..!
Bir peygamber kelamıyla mevzuyu bitireyim, “Merhamet etmeyene merhamet edilmez.”
