Yaklaşık bir yıldır Viyana’da sürdürülen ve 11 Mart’ta durdurulan nükleer görüşmeler nedeniyle taraflar ortasında tansiyon ve karşılıklı açıklamalar devam ederken İran’da Ulusal Nükleer Teknoloji Günü nedeniyle eser standı gerçekleştirildi.
Sergi meraklıları tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı.
İran’ın nükleer programı her ne kadar 2009 yılında basına sızdırılmasıyla gündeme gelmiş olsa da tarihi çok eskilere dayanıyor. 1957 yılında ‘Şahların Şahı’ olarak bilinen İran Şahı Rıza Pehlevi, nükleer program için ABD idaresi ile muahede imzaladı.
1967 yılında “Barış için Atom” programının bir modülü olarak ABD dayanağıyla Tahran Nükleer Araştırma Merkezi kuruldu. İran o periyotta kurulan 5 megavatlık reaktörüyle nükleer çalışmalarına başlamış oldu.
İran’da yaşanan İslam İhtilali akabinde yeni idare nükleer santral inşası muahedesini feshetti. ABD de İran’la bir yıl evvel yaptığı zenginleştirilmiş uranyum sağlama mutabakatını iptal etti.
Amerikalı, İngiliz ve Fransız yetkililer, İran’ın Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’na (UAEA) bildirmeksizin yeraltında nükleer tesis inşa ettiği tarafında bilgileri basınla paylaştı. Tahran idaresi, tesisi zımnî tutmaya çalıştığı tezlerini yalanladı.
Eski ABD Lideri Barack Obama’nın başkanlık vazifesini devralmak üzere olduğu sıralarda gündeminde Ortadoğu’ya yönelik pek çok husus bulunuyordu. Obama’nın ajandasında Irak’ta ‘istikrar’ sağlanması, Afganistan’da teröre karşı gayret ve tehdit olarak olarak görülen İran’ın nükleer programı yer alıyordu.
Ardından 2016 yılında Eski ABD Lideri Donald Trump seçimleri kazandı ve İran’a yönelik sert siyasetleriyle gündeme geldi. Trump, 2018 yılında ABD’nin nükleer müzakerelerden ayrıldığını açıklayarak İran’a yönelik sert yaptırımları devreye soktu.
Trump’ın geri adım attığı nükleer müzakereler böylece Lider Joe Biden’ın misyona gelmesi akabinde yine başlamış oldu.
