Her şeye çok optimistlikle bakan çocuk romanı kahramanı Polyanna’yı hatırlıyor musunuz? Merkez Bankası’nın dünkü faiz kararının metni bana Polyanna’yı hatırlattı. Merkez Bankası, mutfakları yangın yerine çeviren, milyonları yoksulluğa sürükleyen enflasyona Polyanna’nın hayata baktığı üzere bakıyor: Canınızı sıkmayın enflasyon kendi kendine düşecek, lay lay lom.
Para Siyaseti Kurulu’nun karar metninde enflasyonun sebepleri şöyle sıralanmış:
1) Savaş yüzünden artan global güç fiyatları,
2) Besin ve tarımda global artış,
3) “Ekonomik temellerden uzak” artırım yapan şirketler.
Gördüğünüz üzere Merkez Bankası’na ya da iktisat idaresine düşen hiçbir sorumluluk yok.
Cümle motamot şöyle: “Enflasyonda yakın devirde gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin yol açtığı güç maliyeti artışları, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının süreksiz tesirleri, global güç, besin ve ziraî emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları tesirli olmaya devam etmiştir.”
Yahu hiç mi iktidarın uyguladığı iktisat siyasetlerinin enflasyonda hissesi yok? Merkez Bankası’nın durup dururken siyaset faizini yüzde 19’dan yüzde 14’e indirmesi enflasyona hiç mi akaryakıt dökmedi? Cumhurbaşkanı’nın Merkez Bankası’nın işine karışması, 2018’de periyodun liderini “Sözümüzü dinlemiyordu adam” diye misyondan alması hiç mi etkilemedi? Merkez Bankası’ndaki istikrarsızlığın, son dört yılda dört defa lider değişmesinin bir tesiri yok mu? Yanlışlı tarım ve hayvancılık siyasetleri besin fiyatlarındaki patlamada hiç mi rol sahibi değil? Kamu bankalarının pandeminin ortasında 0.64 üzere absürt denebilecek kadar düşük bir oranla konut kredisi dağıtması, yabancılara 250 bin dolarlık konut alımı karşılığında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı verilmesi emlak fiyatlarındaki patlamayı hiç mi tetiklemedi? Nasreddin Hoca’nın dediği üzere hırsızın hiç mi cürmü yok?
Merkez Bankası Kanunu’nun dördüncü hususu şöyle der: “Bankanın temel emeli fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para siyasetini ve kullanacağı para siyaseti araçlarını direkt kendisi belirler.”
Türkiye’de enflasyon yüksek mi? Yüksek. TÜİK’in resmi enflasyonu yüzde 61’i geçti, bağımsız iktisatçıların oluşturduğu ENAG yüzde 140’ın üzerinde olduğunu söylüyor. Enflasyonun önümüzdeki aylarda daha da yükseleceği kestirim ediliyor. Fiyat istikrarını sağlama misyonu maddeyle kendisine verilmiş olan Merkez Bankası’nın bir şeyler yapması gerekmez mi?
Bunun yerine Merkez Bankası Polyanna edasıyla kendi haline bırakılırsa enflasyonun düşeceğini söylüyor. Siyaset faizini yüzde 14’te sabit tutan dünkü kararın metninde motamot şöyle deniyor: “Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın tesisi için atılan ve kararlılıkla sürdürülmekte olan adımlar ile birlikte, global barış ortamının tekrar tesis edilmesi ve enflasyonda baz tesirlerinin de ortadan kalkmasıyla dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir.” Türkçesi: Rusya-Ukrayna savaşı biterse ve sene sonunda geçen yılın yüksek kimi devreye girerse enflasyon resen düşecek.
Hakkını yemeyelim, bunların yanında bir de “Sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrar için atılan adımlar”dan kelam edilmiş. Ancak onun da Merkez Bankası’yla bir ilgisi yok, kastedilen Kur Muhafazalı Mevduat olmalı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geliştirip devreye soktuğu bir uygulama…
Peki Merkez Bankası maddeyle kendisine verilen asli misyonunu yerine getirmek, enflasyonla uğraş etmek için ne yapmış?
Polyanna demiştim lakin devekuşu daha hakikat galiba.
