Avrupa ülkeleri ortasında özgür sirkülasyonu sağlayan Schengen Muahedesi, Kovid-19 salgını nedeniyle 2 yıl boyunca düşünceli bir süreçten geçerken 27’nci yaşına önlemlerin kalkmaya başladığı bir periyotta giriyor.
Lüksemburg’un Schengen kasabasında 14 Haziran 1985’te imzalanan ve 26 Mart 1995’te yürürlüğe giren Schengen Mutabakatı pek çok Avrupa ülkesi ortasında hudut denetimlerini kaldırmış ve hür seyahatin önünü açmıştı.
Başlangıçta Almanya, Fransa, Hollanda , Belçika ve Lüksemburg ortasında imzalanan muahedeye yıllar içinde çok sayıda Avrupa ülkesi dahil oldu.
Schengen Bölgesi, Almanya, Avusturya, Belçika, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre’den oluşuyor.
Söz konusu Schengen üyesi 26 ülke ortasında hudut uygulamaları olağan kaidelerde yapılmıyor. Fakat, salgının başlamasıyla bu durum süratle değişmişti.
Üye ülkeler iç hudutları kamu güvenliği ve sıhhati üzere sebeplerle kapatabiliyor. Kovid-19’un yayılmasını önlemek emeliyle da pek çok Avrupa ülkesi hudutlarını kapatma kararı almıştı.
AB Komitesi’nin son bilgilerine nazaran, mevcut durumda Kovid-19 nedeniyle Fransa hudut denetimi uyguluyor. Salgın dışındaki nedenlerle de Almanya, Fransa, Norveç, Avusturya, Estonya, İsveç ve Danimarka resmi olarak süreksiz hudut denetimleri uyguluyor.
Kovid-19 salgını ile Avrupa ülkeleri süratle sonlarını kapatmıştı. Bu durum, AB’nin temelini oluşturan ve özgür dolanım sağlayan Schengen Mutabakatı’nı tehdit etmişti.
Serbest sirkülasyonun durması bilhassa Avrupa’nın entegre tedarik zincirinde aksamalara, mal ve hizmetlerin akışında kesintilere neden olmuştu.
Yoğun sığınmacı akınının yaşandığı 2015’te Avrupa ülkeleri, Schengen’i askıya almış, hudutlarını sıkı biçimde denetim etmeye başlayarak sığınmacıların geçişini engellemişti.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle çok sayıda Ukraynalı sığınmacı AB ülkelerine geliyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği bilgilerine nazaran, 24 Şubat-22 Mart’ta yarıdan fazlası Polonya’ya olmak üzere Ukrayna’dan 3 milyon 626 bin 546 mülteci komşu ülkelere geçti.
Ukrayna’dan komşu ülkelere giden mültecilerin yüz binlercesi de buradan başka Avrupa ülkelerine geçiş yapıyor.
Önceki sığınmacı krizinde olduğu üzere Ukraynalılara yönelik bir kısıtlama uygulanmaması ise dikkati çekiyor.
