İncil’e ve Tevrat’a bakarsanız Hazreti İbrahim Allah’a sunmak için oğlu İshak’ı kurban etmek istedi. Kuran’a nazaran ise İsmail’i…
Üç kutsal kitap da ittifak eder ki Allah, İbrahim’in sınamadan geçtiğine kanaat getirip bıçağın vurulmasından çabucak evvel bir kurbanlık koç armağan etti. İlahi buyrukla insanların Allah’a kurban edilmesine böylelikle son verildi. Ancak devlet ve iktidar ismine kan akıtılması asla bitmedi. Son örneğini Rusya’nın Ukrayna işgalinde görüyoruz.
Savaşı yakından izleyebilmek için cumartesi günü Ukrayna’nın Romanya hududundaki Braila kentine geldik. Yaklaşık 50 kilometre sonra İsaccea Hudut Kapısı’na ulaştık.
Bu kapı iki ülkeyi ayıran Tuna ırmağındaki iskeleye açılıyor. Karşı yakada Ukrayna’nın liman kentlerinden İzmail var.
İsimler tanıdık değil mi?
Braila, İbrahim’in kısaltılarak okunmasından geliyor.
İsaccea, İshakça’nın Rumencesi.
İzmail, bildiğiniz, İsmail.
İzmail’in daha gerisindeki Odessa kentinde Rus Ordusu’nun ağır ablukası ve Ukrayna halkının direnişi sürüyor. Odessa’dan, başşehir Kiev’den, Rusya hududundaki Harkov’dan özel araçlarla, otobüslerle ve trenle yola çıkan Ukraynalılar karşı kıyıdan bindikleri gemilerle Romanya’ya kaçıyor. İşgal öncesi iki yakanın sakinlerini, gezginleri ve tırları nakleden gemiler bugün mülteci taşıyor.
Saygı uyandıran keder
Ukrayna’da 18 ve 65 yaş ortasındaki aklı baliğ olan bütün erkekler silah altına alındığı için dedeler, babalar, eşler ve kardeşler vatanda kaldı. Bir de “Ukrayna’da ölmek istiyorum” diyen ihtiyarlar… Savaşamayacak halde olanlar katar katar memleketlerini terk ediyor. Bayanlar, kızlar, çocuklar, bebekler, yaşlılar ve engellilerin göçü bu.
Ocakta yemeği bırakıp çıkmış, dükkanın kapısını çekip gelmiş ya da devlet dairesindeki ışıkları söndürüp ayrılmış üzere tahminen bir hafta, tahminen birkaç ay sonra dönecekleri hissiyle ülkelerinden kaçmışlar.
Vatansızlığı bilmiyorlar.
Gurbete çıkmaya hiç benzemiyor.
Siyasi bir mültecinin özgürlüğe kaçışına da…
Ukranyalılar savaşmanın ve iltica etmenin sıkıntısını, kendisine acındıran değil, hürmet uyandıran bir ağırbaşılılık ve olgunlukla yaşıyor.
Çocuk her zamanki çocuk.
Bir köşede ya annelerinin cep telefonundan çizgi sinemalarını izliyor ya da oyunlarına devam ediyorlar.
Yaşlılar ise fikirli.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin yıkılıp milyonlarca insanın üzerine çöktüğü günü hatırlıyorlar. Geleceksiz kalmanın hiçliğini en âlâ onlar biliyor.
Eksi derecede insan sıcaklığı
İshakça Hudut Kapısı’nı geçen mültecileri Rumen yardım dernekleri ve savaş zıtları karşılıyor. Burada konaklama için mavi brandayla kaplı beş orta uzunluk çadır, bir de büyük beyaz çadır var.
İçlerinde karyolalar heyeti, battaniyeler serili.
Elektrikli kaloriferler yansa da eksi derecede titrememek mümkün değil.
Çadırların önünde üç sıra halinde stantlar yer alıyor. Bu stantlarda sıcak çorbadan çay ve kahveye, ekmekten bisküviye, ilaçtan konserveye, tuvalet kağıdından paklık materyaline, şampuandan diş fırçasına, çoraptan bereye, bebek bezinden bayanların gereksinimlerine, battaniyeden oyuncağa her şey fiyatsız veriliyor.
Diğer yanda, nakil çadırı bulunuyor.
Mülteciler isimlerini ve hangi ülkeye gideceklerini bildiriyor.
Romanya’ya, Bulgaristan’a, Moldovya’ya, Yunanistan’a, Almanya’ya, İtalya’ya ve tabi ki Türkiye’ye daima otobüsler kalkıyor. Köstence Başkonsolosluğu Türk vatandaşlarına, eşi Türk olan Ukraynalılara, Azerbaycanlılara ve Ahıskalılara yardım ediyor.
Hem afet hem delilik
Bir de devletler, dernekler ve örgütlerden bağımsız davranan Juanna ve Konrad üzere beşerler var. Bu Rumen çift internette tanıştığı Ukraynalı Andreiev ve Timoffi Olensandr kardeşleri bekliyorlar.
Sordum: “Evinizde mi ağırlayacaksınız?”
– Evet.
Savaş hakkındaki fikirlerini sordum.
Juanna, “Afet” dedi.
Konrad “Delilik” diye cevap verdi.
Bana kalıyor ki ikisi de yanlışsız.
Bu meczupluktan dolayı Ukrayna’yı terk edenlerin sayısı 1.7 milyonu geçti.
Bir milyonu Polonya’ya, kalanı Macaristan’a, Slovakya’ya, Moldovya’ya, Romanya’ya dağıldı. Ülkenin 44 milyon olduğu göz önünde bulundurulursa 5 milyon insanın kopmuş bir tespihin ya da parçalanmış narın taneleri üzere yeryüzüne dağılması bekleniyor.
Örneğin, Türkiye’den Romanya’ya uçarken, yan koltuğumda oturan Odessalı gemici Konstiantin, Moldovya’ya sığınan eşi ve iki çocuğuna kavuşmak için uzak denizlerden geliyor. Bundan bu türlü Yunanistan’da yaşayacaklar.
Ege’de Yunan adasına sığınmak isterken, botu itilip denizde kaybolanlara nazaran şanslı sayılırlar.
Ukraynalılar sunaktaki İshak ve İsmail’in üzüntüsünü yaşıyor.
Bıçaklar bilenirken, Allah kurbanlık koçunu göndersin diye bekliyorlar.
