Aydın Ticaret Odası (AYTO) Et ve Süt Eserleri Komitesi, yaptığı açıklama ile bölümün ekonomik problemlerine ait değerlendirmelerde bulundu. Komite tarafından yapılan açıklamada bölümün ekonomik meselelerine dikkat çeken AYTO Et ve Süt Eserleri Komitesi Lideri Turgut Akyol; “Covid-19 pandemi sürecinin negatif tesirlerinden kurtulmadan Rusya ve Ukrayna savaşının patlak vermesi et, süt ve kanatlı (Broiler-Loyer) bölüm ve birleşenlerinin ekonomilerini berbat vurdu ve bölümü para kazanamaz durumda” dedi.
Sektörün sıkıntılarına ve beklentilerine vurgu yapılan açıklamada, tahlil yolları da önerildi.
Savaşın etkileri
Rusya-Ukrayna savaşına vurgu yapıaln açıklamada şu sözler dikkat çekti:
“Et, süt ve kanatlı (Broiler-Loyer) kesimi ve kesim bileşenlerinin Rusya -Ukrayna savaşı nedeni ile uğradıkları ziyan üretici, işleyici, tüketici kesim açısından incelendiğinde: Üretici bölümün üretim maliyetinin yüzde 60-70’ini yem sarfiyatları oluşturmakta, arpa, buğday, mısır, soya, ayçiçeği küspesi üzere yemin hammaddesi de Rusya ve Ukrayna’dan ithal edilmektedir. İthalatta lojistik dertler da mevcut olduğundan, hayvan beslemede kullanılan kesif yemin ayda 2-3 kere artırım görmesi üretici kesiti mağdur etmektedir. Ayrıyeten üretimde kullanılan elektrik gücü, akaryakıt, hayvan sıhhatinde kullanılan veteriner ilaçlarının fiyatlarının çok artması, üretim maliyetlerini arttırmaktadır. Üretim yapan bölüm ve bileşenleri koydukları sermaye ve emeğin karşılığını alamamakta ve münasebetiyle bölümden kaçışlar olmaktadır.”
‘Fiyatlar yükseliyor satışlar düşüyor’
Sektörün küçülmeye gittiğine dikkat çekilen açıklamanın devamında şunlar söylendi:
“Sektörün küçülmesiyle birlikte üretimde azalma da meydana gelmektedir. Dalda anaç ve dişi sığır kısmı olduğundan işletmeler küçülmekte, kırmız et üretiminde azalma olmaktadır. Ana olmadan dana olmayacağından, et ve süt de olmaz. Münasebetiyle kırmızı et ve süt üretimi meşakkati yaşanma ihtimali daha da yükselmektedir. Üretici kısmın üretim isteği azalmakta ve motivasyonu düşmektedir. Fabrikacı, mandıracı üzere işleyici kesim, ham maddeyi değerli alması, personellik maliyetlerinin yüzde 50 artması, üretimde kullanılan güç, yakıt, ambalaj, paklık unsurlarının fiyatlarının artması üretim maliyetlerini yükseltmekte, işleyicilerin kar marjları düşmektedir. Üretilen eserlerin fiyatlarının yüksek olması nedeniyle satışlar düşmektedir.”
‘Üretici desteklenmeli’
Yüksek fiyat sebebi ile tüketicinin de alım yapamadığına dikkat çeken Et ve Süt Eserleri Komitesi Lideri Turgut Akyol, şu formda konuştu:
“Tüketici kesim ise eserlerin fiyatlarının yüksek olması nedeni ile gereğince alım yapmamaktadır. Münasebetiyle üretici- işleyici-tüketici umutlarını kaybetmek üzeredir. Sonuç olarak et, süt, yumurta üretiminin arttırılması için hayvan beslemede kullanılan kesif yemlerin fiyatları sabitlenmeli, üreticiye kesif yem dayanağı sağlanmalıdır. Et, süt, yumurta üretiminde kullanılan elektrik gücü, akaryakıt fiyatları düşürülmeli, et süt yumurta üretimi yapan bölüm ve bileşenlerinin vergi, SGK borçları faizsiz olarak ertelenmelidir. Kesimin düşük faizli krediye ulaşımı kolaylaştırılmalı, tüketicinin alım gücü yükseltilmelidir. Mutlaka canlı hayvan, et, süt eserleri ithal edilmemelidir. Et, süt üretimi yapan ve satanlara yeni teşvikler verilmeli, dayanaklar arttırılmalıdır.”
Turizm beklentisi
Beklentilerinin turizm döneminin en kısa vakitte açılması olduğunu kelamlarına ekleyen Akyol; “Beklentimiz, turizm dönemin en kısa vakitte açılması ile birlikte otellerin tam doluluk oranında çalışması yönündedir” dedi.
“Otellerin yüksek doluluk ile faaliyet göstermesi et, süt eserlerinin tüketimini arttıracağından ekonomik istikametten dalın rahatlayacağı varsayım edilmektedir” diyen Akyol, “2020 yılında TÜİK bilgilerine nazaran, Türkiye’de 488 bin 557 büyükbaş hayvan varlığıyla 8 milyon 566 bin 298 ton süt üretimi ile 7. sırada yer alan Aydın’ımızın kendimize has, markalaşmış et, süt eseri bulunmamaktadır. Bu çerçevede odamız ve öbür kuruluşlarca gerekli çalışmaların başlatılması vilayetimize yarar sağlayacak, kesim ve bileşenlerinin ekonomilerini canlandıracaktır” diye konuştu.
